بالا بودن سدیم در آزمایش خون نشانه چیست؟

سدیم یک الکترولیت در تمام مایعات بدن است که برای عملکرد طبیعی بدن از جمله عملکرد اعصاب و عضله حیاتی است. آزمایش سدیم سطح سدیم خون و یا ادرار را اندازه گیری می کند. آزمایش خون سدیم که با نام Na هم شناخته میشود، برای تشخیص سطح غیر طبیعی سدیم، از جمله سدیم کم (هیپوناترمی) و سدیم بالا (هیپرناترمی) استفاده می شود. اغلب به عنوان بخشی از پانل الکترولیت یا پانل متابولیک پایه برای یک معاینه بهداشتی معمول استفاده می شود. در صورتی که سطح سدیم خون شما غیرطبیعی باشد، ممکن است سطح سدیم ادرار را آزمایش کنید تا مشخص شود که آیا عدم تعادل به دلیل مصرف زیاد یا از دست دادن بیش از حد مواد معدنی است یا خیر.

فهرست مطالب:

• کاربرد آزمایش سدیم خون
• ضرورت انجام آزمایش سدیم
• نحوه انجام آزمایش سدیم خون
• تفسیر آزمایش سدیم خون
• مقادیر طبیعی سدیم خون
• علت بالا بودن سدیم در خون

آزمایش سدیم خون چه چیزی را اندازه گیری می کند؟

الکترولیت ها مواد معدنی هستند که حامل بار هستند و در مایعات بدن شما وجود دارند. سدیم و سایر الکترولیت ها مانند پتاسیم، کلرید و بی کربنات (یا CO2 کل) به عملکرد طبیعی سلول ها و تنظیم مایعات بدن کمک می کنند. در حالی که سدیم در تمام مایعات بدن وجود دارد، در خون و مایع خارج از سلول های بدن بیشترین غلظت را دارد. این سدیم خارج سلولی و همچنین تمام آب بدن توسط کلیه ها تنظیم می شود.

ما سدیم را در رژیم غذایی خود از نمک خوراکی (کلرید سدیم یا NaCl) و تا حدی از بیشتر غذاهایی که می خوریم دریافت می کنیم. اکثر مردم به اندازه کافی سدیم دریافت می کنند. بدن از آنچه نیاز دارد استفاده می کند و کلیه ها بقیه را در ادرار دفع می کنند. بدن سعی می کند سدیم خون را در محدوده بسیار باریکی نگه دارد.

ضرورت انجام آزمایش سدیم

آزمایش سدیم ممکن است به عنوان بخشی از پانل الکترولیت یا پانل متابولیک در طول یک معاینه بهداشتی معمول یا زمانی که شما برای یک بیماری حاد یا مزمن ارزیابی می‌شوید، سفارش داده شود. این آزمایش ممکن است زمانی درخواست شود که علائم و نشانه‌های کمبود سدیم را داشته باشیم، مانند:

ضعف، خستگی
گیجی
بی حالی
در موارد شدید، کما

با این حال، هنگامی که سطح سدیم به آرامی کاهش می یابد، ممکن است هیچ علامتی وجود نداشته باشد. به همین دلیل است که سطح سدیم اغلب بررسی می شود، حتی اگر علائم خاصی نداشته باشید.

آزمایش سدیم خون ممکن است در صورت داشتن علائم و نشانه های سدیم بالا، مانند:

تشنگی
غشاهای مخاطی خشک (مانند دهان، چشم)
تکرر ادرار کمتر
انقباض عضلانی
تحریک
در موارد شدید (غلظت بسیار بالا)، بی قراری، رفتار غیر منطقی، کما یا تشنج

سدیم و سایر الکترولیت ها ممکن است هنگام نظارت بر درمان با مایعات داخل وریدی (IV) یا زمانی که احتمال ایجاد کم آبی وجود دارد اندازه گیری شوند.

پانل های الکترولیت و پانل های متابولیک پایه نیز معمولاً هنگام نظارت بر درمان برخی بیماری ها، از جمله فشار خون بالا، نارسایی قلبی، و بیماری کبد و کلیه، به طور منظم سفارش داده می شوند.

ممکن است زمانی که نتیجه آزمایش سدیم خون غیرطبیعی باشد، آزمایش سدیم ادرار تصادفی یا ۲۴ ساعته برای کمک به تعیین علت عدم تعادل یا نظارت بر درمان تجویز شود.

نحوه انجام آزمایش سدیم خون

آزمایش سدیم معمولاً در مطب پزشک یا سایر مراکز پزشکی مانند بیمارستان یا آزمایشگاه انجام می شود. این آزمایش‌ها معمولاً توسط یک پزشک درخواست می‌شوند، اما ممکن است بدون دستور پزشک در آزمایشگاه در دسترس باشند.

آزمایش سدیم معمولاً به نمونه خون نیاز دارد که معمولاً از بازوی شما در مطب پزشک، کلینیک بهداشتی، بیمارستان یا آزمایشگاه گرفته می شود. در برخی موارد به جای آن نمونه ادرار ۲۴ ساعته جمع آوری می شود.

معمولاً هیچ آمادگی خاصی برای آزمایش سدیم لازم نیست.

نمونه خون از ورید بازوی شما گرفته می شود. فردی که نمونه برداری می کند ممکن است یک نوار دور بازوی شما ببندد و ناحیه ای را که سوزن وارد پوست شما می شود تمیز کند. مقدار کمی خون به داخل لوله کشیده می شود. هنگامی که سوزن وارد پوست شما می شود ممکن است احساس سوزش خفیفی داشته باشید.

فرآیند نمونه گیری خون معمولا کمتر از سه دقیقه طول می کشد.

در مطب یا آزمایشگاه، از شما خواسته می شود که پس از بیرون کشیدن سوزن، فشار ملایمی را با بانداژ یا یک قطعه گاز به محل وارد کنید. این به توقف خونریزی کمک می کند و ممکن است از کبودی جلوگیری کند. در مرحله بعد می توانید پس از انجام آزمایش، فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید.

خونگیری یک روش بسیار کم خطر است. ممکن است در محلی که نمونه خون گرفته شده کبودی خفیفی داشته باشید.

مقادیر طبیعی آزمایش سدیم Na

• بالغین / افراد مسن : mEq/L 136-145 (واحد SI)
• کودکان : mEq/L 136-145
• شیرخواران : mEq/L 134-150
• نوزادان : mEq/L 134-144
• mEq/L 120> مقادیر بحرانی> mEq/L 160

تفسیر آزمایش سدیم خون

سطح سدیم معمولاً همراه با نتایج سایر آزمایشات انجام شده به طور همزمان، مانند نتایج سایر آزمایشات الکترولیت، تفسیر می شود. شرایط و بیماری های مختلف می توانند باعث کاهش و بالا رفتن سطح سدیم شوند.

نمونه هایی از شرایطی که می توانند باعث کاهش سدیم خون (هیپوناترمی) شوند عبارتند از:

از دست دادن بیش از حد سدیم، معمولاً به دلیل شرایطی مانند اسهال، استفراغ، تعریق بیش از حد، استفاده از دیورتیک ها، بیماری کلیوی، یا سطوح پایین کورتیزول، آلدوسترون و هورمون های جنسی (بیماری آدیسون)
نوشیدن بیش از حد آب که ممکن است در حین ورزش رخ دهد
تجمع بیش از حد مایعات در بدن (ادم) ناشی از نارسایی قلبی، سیروز و بیماری های کلیوی که باعث از دست دادن پروتئین می شود (سندرم نفروتیک)
شرایطی که منجر به ADH بیش از حد می شود و باعث می شود آب بیش از حد در بدن باقی بماند. این می تواند با چندین بیماری، به ویژه آنهایی که مغز و ریه ها را درگیر می کنند، بسیاری از انواع سرطان، و با استفاده از برخی داروها رخ دهد.

همه چیز درباره فواید و عوارض نمک

علت بالا بودن سدیم در خون

نمونه هایی از شرایطی که می توانند باعث افزایش سطح سدیم خون (هیپرناترمی) شوند عبارتند از:

کم آبی، از دست دادن بیش از حد آب بدون نوشیدن آب کافی، یک علت شایع است.
سندرم کوشینگ
دیابت بی مزه، بیماری ناشی از ADH بسیار کم
به ندرت، نمک بیش از حد در رژیم غذایی

غلظت سدیم ادرار باید با سطح سدیم خون مقایسه شود. بدن به طور معمول سدیم اضافی را دفع می کند، بنابراین غلظت آن در ادرار ممکن است افزایش یابد زیرا در خون وجود دارد. همچنین زمانی که بدن سدیم زیادی از دست می دهد ممکن است در ادرار افزایش یابد. در این صورت سطح خون طبیعی تا پایین خواهد بود. اگر سطح سدیم خون به دلیل دریافت ناکافی کم باشد، غلظت ادرار نیز پایین خواهد بود.

کاهش سطح سدیم ادرار ممکن است نشان دهنده کم آبی، نارسایی احتقانی قلب، بیماری کبدی یا سندرم نفروتیک باشد.
افزایش سطح سدیم ادرار ممکن است نشان دهنده مصرف دیورتیک یا بیماری آدیسون باشد

سطح سدیم اغلب در رابطه با سایر الکترولیت ها ارزیابی می شود و می توان از آن برای محاسبه کمیتی به نام شکاف آنیون استفاده کرد.