ازوفاژیت یا التهاب مری چیست؟

 ازوفاژیت یا التهاب مری زمانی است که مری – لوله عضلانی توخالی که غذا را از گلو به معده شما می‌برد – تحریک یا ملتهب می‌شود. عوامل متعددی می توانند در ایجاد ازوفاژیت نقش داشته باشند. شایع ترین علت بیماری ریفلاکس معده (GERD) است که در آن اسید معده به مری جریان می یابد. علل دیگر عبارتند از عفونت ها، برخی داروها و پاسخ های ایمنی بیش فعال. علائم ازوفاژیت می تواند شامل سوزش سر دل، مشکل در بلع، سرفه و گلودرد باشد.

درمان ازوفاژیت شامل رسیدگی به علت زمینه‌ای برای کاهش التهاب و تسکین علائم است و ممکن است شامل داروها و تغییر شیوه زندگی باشد. در موارد شدید ممکن است نیاز به اتساع مری یا جراحی باشد.

انواع التهاب مری

انواع مختلفی از ازوفاژیت وجود دارد که بر اساس علل زمینه ای آنها طبقه بندی می شوند

رفلکس ازوفاژیت

شایع‌ترین نوع ازوفاژیت، رفلاکس ازوفاژیت زمانی اتفاق می‌افتد که اسفنکتر تحتانی مری (LES)، یک حلقه عضلانی که به طور معمول از برگشت اسید معده به مری جلوگیری می‌کند، ضعیف یا شل شده و به محتویات معده اجازه می‌دهد تا به مری برگردد. مواجهه مکرر با اسید معده منجر به التهاب و تحریک مری می شود.۲

ازوفاژیت عفونی

ناشی از عفونت های باکتریایی، قارچی یا ویروسی است که مری را تحریک می کند. خطر ابتلا به مری عفونی در افراد با سیستم ایمنی ضعیف افزایش می یابد

ازوفاژیت ائوزینوفیلیک (EoE)

یک وضعیت آلرژیک که با افزایش سطح ائوزینوفیل ها، نوعی گلبول سفید، در مری مشخص می شود. EoE در پاسخ به قرار گرفتن در معرض مواد غذایی یا آلرژن های محیطی رخ می دهد

ازوفاژیت ناشی از دارو

این زمانی اتفاق می‌افتد که برخی داروها، مانند داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) یا آنتی‌بیوتیک‌ها با آب کافی مصرف نشوند و برای مدت طولانی در مری باقی بمانند که منجر به تحریک و التهاب می‌شود.

ازوفاژیت پرتویی

پرتودرمانی در ناحیه قفسه سینه یا گردن، که اغلب برای درمان سرطان استفاده می‌شود، می‌تواند به سلول‌های پوشش مری آسیب برساند و در نتیجه باعث التهاب و ناراحتی شود.

علائم التهاب مری

علائم ازوفاژیت بسته به علت زمینه ای از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم شایع ازوفاژیت عبارتند از:

سوزش سر دل (ریفلاکس اسید)
مشکل در بلع
درد هنگام بلع
حالت تهوع یا استفراغ
سرفه
گرفتگی صدا
گلو درد

چه چیزی باعث ازوفاژیت می شود؟

ازوفاژیت زمانی رخ می دهد که پوشش مری تحریک، ملتهب یا متورم می شود. عوامل متعددی می توانند منجر به التهاب مری شوند، از جمله:

رفلاکس: جریان اسید معده به سمت بالا و داخل مری در افراد مبتلا به بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) رخ می دهد. این زمانی اتفاق می افتد که حلقه ای از ماهیچه به نام اسفنکتر تحتانی مری (LES) به درستی بسته نمی شود و محتویات معده به مری نشت می کند و منجر به تحریک و التهاب می شود.

عفونت ها: عفونت های قارچی، باکتریایی و ویروسی گاهی اوقات می توانند مری را تحریک کنند. ویروس هرپس سیمپلکس، عفونت قارچی کاندیدا، و عفونت‌های باکتریایی که منجر به ازوفاژیت می‌شوند، در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند افراد مبتلا به HIV/AIDS و دریافت‌کنندگان اخیر پیوند عضو، شایع‌تر هستند.

استفراغ مکرر: قرار گرفتن مکرر در معرض اسیدهای معده ناشی از استفراغ بیش از حد می تواند باعث تحریک و آسیب به پوشش مری شود.

پاسخ آلرژیک: برخی از غذاهای محرک یا آلرژن ها می توانند پاسخ ایمنی آلرژیک/بیش از حد فعال را تحریک کنند و منجر به ازوفاژیت ائوزینوفیلیک شوند که یک بیماری خودایمنی مزمن است.

برخی داروها: مصرف برخی داروها (مانند آنتی بیوتیک ها، مکمل های ویتامین C) بدون آب فراوان یا دراز کشیدن قبل از اینکه دارو زمان عبور از مری داشته باشد، می تواند باعث مری شود.

سایر عواملی که می توانند باعث ازوفاژیت شوند عبارتند از:

مصرف مواد شیمیایی مضر، مانند سفید کننده
آسیب ناشی از تشعشع

وظیفه مری در بدن چیست؟ همراه با ذکر تفاوت نای و مری

عوامل خطر التهاب مری چیست؟

عوامل خطر متعددی می توانند احتمال ابتلا به ازوفاژیت را افزایش دهند، از جمله:

سیگار کشیدن
مصرف الکل یا مصرف زیاد قهوه
داشتن سیستم ایمنی ضعیف
داشتن چاقی
فتق هیاتال (شرایطی که در آن بخشی از معده به سمت بالا به قفسه سینه فشار می آورد)
بارداری
دراز کشیدن بعد از غذا خوردن

نحوه تشخیص التهاب مری

برای تشخیص ازوفاژیت، متخصص سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند، در مورد علائم شما می‌پرسد و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. آنها ممکن است آزمایش های تشخیصی را برای تأیید تشخیص، تعیین علت آن و راهنمایی تصمیمات درمانی مناسب تجویز کنند

آندوسکوپی فوقانی: یک لوله انعطاف پذیر با دوربین (اندوسکوپ) از طریق دهان برای بررسی مری، معده و قسمت فوقانی روده کوچک وارد می شود. این روش به پزشک شما (معمولاً یک متخصص گوارش) اجازه می‌دهد مری شما را تجسم کند و به دنبال علائم التهاب و تورم باشد.
بیوپسی: در طول آندوسکوپی، ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است یک نمونه بافت کوچک را از مری خارج کند و آن را برای تجزیه و تحلیل بیشتر به آزمایشگاه بفرستد.
بلع باریم: برای این روش، یک مایع گچی حاوی باریم می‌نوشید که مری را می‌پوشاند و مشاهده آن را در تصاویر اشعه ایکس آسان‌تر می‌کند.
مانومتری مری: یک لوله نازک از طریق بینی وارد می شود و از طریق مری عبور می کند تا میزان عملکرد مری شما در حین بلع اندازه گیری شود.

درمان ازوفاژیت یا التهاب مری

درمان ازوفاژیت التهاب را کاهش می دهد و علائم را کاهش می دهد تا به بهبود مری شما کمک کند. گزینه های درمانی ازوفاژیت بسته به علت آن متفاوت است. رویکردهای رایج درمان ازوفاژیت شامل ایجاد تغییر در سبک زندگی، مصرف داروها و در برخی موارد جراحی است.

تغییرات سبک زندگی

برخی اصلاحات در سبک زندگی و رژیم غذایی ممکن است به مدیریت و کاهش علائم ازوفاژیت، به ویژه برای ازوفاژیت مرتبط با GERD یا آلرژی کمک کند. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:

اجتناب از غذاها و نوشیدنی های محرک (مانند غذاهای تند یا اسیدی، کافئین، الکل)
خوردن وعده های غذایی کوچکتر و مکرر
حفظ وزن سالم
پرهیز از دراز کشیدن بعد از غذا
سیگار نکشیدن

داروها

بسته به علت ازوفاژیت، ممکن است داروها تجویز شوند. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs): این ها تولید اسید معده را کاهش می دهند و می توانند به طور موثر مری ناشی از GERD را درمان کنند.
مسدود کننده های H2: این ها تولید اسید معده را کاهش می دهند و ممکن است به عنوان جایگزین یا همراه با PPI استفاده شوند.
آنتی اسیدها: داروهای بدون نسخه مانند Tums می توانند به خنثی کردن اسید معده و کاهش موقت علائم کمک کنند.

داروهای ضد قارچ، ضد ویروسی یا آنتی بیوتیک ممکن است برای کمک به از بین بردن عفونت مرتبط با ازوفاژیت عفونی تجویز شود.

اگر یک داروی خاص باعث ازوفاژیت ناشی از دارو می شود، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است در صورت امکان شما را به یک داروی جایگزین سوق دهد یا به دنبال نسخه مایع باشد.

عمل جراحی

اگر ازوفاژیت مرتبط با GERD دارید که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد، ممکن است جراحی توصیه شود. درمان های جراحی برای ازوفاژیت عبارتند از:

فوندوپلیکاسیون: در این روش، جراح قسمت فوقانی معده شما را به انتهای مری می‌پیچد و فشاری ایجاد می‌کند که به تقویت اسفنکتر تحتانی مری (LES) برای کاهش رفلاکس اسید کمک می‌کند.
اتساع مری: ریفلاکس مزمن اسید گاهی اوقات می تواند منجر به زخم شدن مری شود و باعث باریک شدن آن شود. در این روش، جراح نواحی باریک را کشیده و پهن می‌کند تا بلع غذا و مایعات راحت‌تر شود.

پیشگیری

همیشه نمی توان از ازوفاژیت پیشگیری کرد، اما برخی اقدامات پیشگیرانه ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهد یا از عود آن جلوگیری کند:

وزن سالم را حفظ کنید
از خوردن وعده های غذایی بزرگ خودداری کنید و وعده های غذایی کوچکتر و مکرر را انتخاب کنید
بلافاصله بعد از غذا از دراز کشیدن خودداری کنید
غذاهای محرکی که علائم رفلاکس اسید را بدتر می کنند (مانند غذاهای تند، اسیدی یا سرخ شده، الکل، کافئین، نوشابه های گازدار) شناسایی کنید و از آنها اجتناب کنید.
ترک سیگار
تمام داروها را در حالت نشسته یا ایستاده مصرف کنید و با آب فراوان قورت دهید
به دنبال درمان برای دوره های مداوم رفلاکس اسید (سوزش سر دل) باشید