خانه تکانی و مسمومیت

در این مقاله درباره خانه تکانی و مسمومیت های ناشی از آن مطالبی را عنوان خواهیم کرد.طبق معمول در روزهای پایانی سال خانواده ها بخصوص خانم ها در گیر خانه تکانی و تمیز کردن منازل هستند. در این میان از شوینده های شیمیایی در محیطهای کوچک با فضای بسته مانند سرویس بهداشتی و حمام بسیار استفاده میگردد. در نتیجه آمار مسمومیت ها بسیار بالا میرود که عدم رسیدگی به فرد و عدم اطلاعات کافی در مورد مسمومیت صدمات جبران ناپذیری به فرد مسموم وارد میشود.

رعایت نکات ذیل جهت پیشگیری از مسمومیت فرد و اطرافیان بسیار ضروری میباشد:

• همیشه در هنگام استفاده از فرآورده هاي شیمیایی و شوینده در نور کافی برچسب روي بسته بندي را مطالعه نموده، سپس مصرف نمائید. استفاده از این مواد در تاریکی می توانند خطرناك باشد.
• در هنگام استفاده از مواد شیمیایی و فرآورده هاي شوینده، سفید کننده، جرم بر و لوله بازکن پنجره ها را باز کنید و هواکش را روشن نمایید تا هوا به خوبی در محیط جریان داشته باشد.
• پس از مصرف در محیط هاي کوچک مانند دستشویی و حمام به هیچ عنوان در این مکان ها توقف نکنید چرا که گازهاي تولید شده در فضاي کوچک، خفه کننده و سمی می باشد.
• از اختلاط مواد شیمیایی مانند جوهر نمک و جرم بر با فرآورده هاي سفید کننده جداً خودداري کنید. بخارات و گازهاي ناشی از این اختلال بسیار سمی و خفه کننده می باشد.
• ضمن استفاده از مواد شیمیایی حتماً از وسایل محافظت کننده مانند دستکش بلند، کفش نفوذ ناپذیر، شلوار بلند و جوراب استفاده نمائید.
• در صورت تماس پوست یا چشم با مواد اسیدي یا قلیایی پوست و چشم را با مقادیر فراوان آب شستشو داده و مصدوم را به مرکز درمانی منتقل کنید.
• در صورت تماس پوست یا چشم با مواد اسیدي یا قلیایی هرگز از مواد قلیایی یا اسیدي جهت خنثی سازي استفاده نکنید.
• در صــورت بلع مواد با خاصــیت خورندگی مانند اســید و قلیا، هرگز بیمار را وادار به اســتفراغ نکنید. این کار می تواند سبب وخیم شدن وضع بیمار گردد.
• از قرار دادن مواد شـوینده در کمدهاي زیر ظرفشـویی اجتناب نمایید. خطر مسـمومیت در کودکان نوپا و کنجکاو از این طریق بسیار بالا می باشد.
• بسـیاري از داروها و محصـولات خانگی مانند جوهر نمک، مواد شـوینده و لک بر، لاك پاك کن، سـموم حشــره کش و جونده کش (مانند مرگ موش)، تینر، ضــدیخ، بنزین و نفت می توانند در صــورت بلعیده شـدن، تماس با پوسـت و چشـم و یا در صورت تنفس، بسیار سمی باشند، بنابراین از نگهداري آن ها در کمدهاي بدون قفل، در پارکینگ و حیاط منزل اجتناب نمایید.
• محصـولات شـیمیایی و شـوینده، نفت و بنزین و داروها خصوصاً شربت ترك اعتیاد متادون را همیشه در ظرف اصــلی آن نگهداري کنید. هیچگاه این فرآورده ها را در ظرف مواد خوراکی (مانند بطري نوشــابه) نگهداري نکنید. این عمل سـبب خورده شــدن اشـتباهی این مواد توسـط کودکان و حتی بزرگسالان و مسـمومیت شــدید آنها خواهد شد.
• در هنگام اسـتفاده از محصـولات شـیمیایی و پاك کننده چنانچه مجبور شـدید به زنگ درب ورودي و یا تلفن جواب دهید، قبل از هر چیز درب ظرف را ببندید و هرگز از کودك خود چشم برندارید.

• عمده ترین موارد مسمومیت در کودکان در اثر خوردن مواد شــیمیایی و محصــولات خانگی مانند مواد آرایشی بهداشتی، فرآورده هاي شوینده، سفیدکننده، لوله باز کن و لاك پاك کن (استون) بوده است.

• برخی از لوازم آرایش خصــوصــاً غیر اســتاندارد و حتی ســرمه، حاوي مقادیر بالاي ســرب میباشــند. از مصــرف آنها خودداري کنید. مسمومیت با ســرب در کودکان می تواند منجر به بروز اختلالات رفتاري، کند ذهنی، اختلال در یادگیري، اختلال در رشد و تشنج شود.
• مسمومیت با سـرب می تواند از طریق تنفس و یا خوردن ذرات معلق سـرب موجود در هوا، خاك یا آب صورت گیرد.
• در صــورتیکه کودك و یا فردي از نزدیکان شــما ماده اي غیر خوراکی یا ســمی را بلعید و یا اســتنشــاق نمود، با مرکز اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید.

پیشنهاد می کنیم مقاله “ شوینده شیمیایی پاک کننده سلامتی هستند. ” را نیز مطالعه بفرمایید.

مسمومیت غذایی

• دستور طلایی پیشگیري از مسمومیت غذایی پختن غذا و خوردن آن در همان روز است.
• غذاهاي مسموم کننده ممکن است بو یا مزه ناخوشایندي نداشته باشند.
• برخی از علائم مسمومیت غذایی این شامل سردرد، تب، خستگی، تهوع، استفراغ، اسهال آبکی شدید،کم شدن آب بدن، ضعف و درد شکم می باشند.
• با وجود اینکه اکثر مسمومیت هاي غذایی معمولاً ظرف ۲۴ ساعت برطرف می شوند، اما بعضی از آنها مانند مسمومیت و مرگ ناشی از بوتولیسم، در اثر غذا و کنسرو آلوده بروز می کند و بسیار کشنده است. بیمار مبتلا سریعاً باید به یک مرکز درمانی مجهز، جهت تزریق داروي ضد سم منتقل شود.
• بوتولیسم نوعی مسمومیت غذایی کشنده است که در اثر مصرف کشک غیر پاستوریزه، غذاهاي کنسروي ( که قبل از مصرف، حرارت مناسب به آنها نرسیده است ) و یا سوسیس و کالباس آلوده بروز می کند. علایم و نشانه هاي این مسمومیت با تاخیر ( بعد از ۱۲تا ۲۴ساعت ) ظاهر می شود و شامل تاري دید، دوبینی، افتادگی پلک فوقانی، عدم توانایی حرکتی، اختلال تکلم، لکنت زبان، سختی بلع، و خشکی و درد گلو می باشد. در صورت عدم درمان به موقع ممکن است فرد مسموم در اثر فلج تنفسی فوت نماید.
• از خرید قوطی هاي کنسرو داراي برآمدگی، فرورفتگی و یا نشتی خودداري کنید و مطمئن شوید که درپوش آن ها شکسته نشده باشد. با جوشاندن کنسروها به مدت ۲۰ دقیقه می توان از خطر مسمومیت کشنده بوتولیسم پیشگیري نمود.
• هرگز غذاهاي پخته شده را بیش از ۲ ساعت ( اگر هواي اتاق گرم می باشد، بیش از یک ساعت ) در دماي محیط رها نکنید. براي دوباره گرم کردن غذاهاي باقیمانده آنها را تا ۷۴درجه سانتی گراد گرما دهید تا غذا بخار کند و همچنین غذاهایی که بیش از ۳ روز باقیمانده اند را مصرف نکنید.
• براي حمل مواد غذایی فاسد شدنی، از یخدان مناسب استفاده کنید. غذاهایی که حاوي سس، تخم مرغ و خامه می باشند خیلی زود فاسد می شوند.

مسمومیت با مونواکسید کربن

1. جهت کاهش احتمال بروز مسمومیت با گاز منوکسید کربن (که بی رنگ، بی بو و شدیدا سمی است) باید یک سیستم تهویه هوا در محیط باشد. ضمن اطمینان از استاندارد بودن وسایل گرمایشی (بخاري نفتی و گازي)، آبگرم کن و پکیج دیواري، دودکش این وسایل را کنترل کنید.
2. از روشن کردن گاز پیک نیکی در داخل چادر یا اتومبیل و یا در محیط بسته دیگري به منظور تامین گرما، جدا خودداري نمائید.
3. چنانچه در یک محیط بسته داراي وسایل گرمایشی حالت تهوع، سرگیجه و خواب آلودگی داشتید، سریعاً بقیه را در جریان بگذارید. اگر مشکوك به مسمومیت با منوکسید کربن هستید محیط را ترك کنید و فوراً توسط پزشک معاینه شوید.
4. نوزادان و افراد مسن، زنان حامله و افرادي که داراي ناراحتی هاي قلبی عروقی هستند چنانچه با این گاز در تماس باشند حتی در صورت نداشتن علامت حتماً باید توسط پزشک معاینه شوند.

اقدامات اولیه در برخورد با فرد مسموم

بیشترین مسمومیت ها در منازل توسط داروهاي موجود در خانه و نیز مواد نفتی ایجاد می شود. به همین علت باید در نگهداري این مواد دقت بیشتري به عمل آید. اگر بیمار هوشیار بود با اورژانس ،۱۱۵ تماس گرفته و در خصوص اقدامات بعدي سوال نمایید.

در درمان مسمومیت با مواد سوزاننده ( اسید و قلیا ) مانند جوهر نمک و مواد جرم بر از ایجاد استفراغ در بیمار خودداري نمایید و نیازي به دادن ذغال فعال نمی باشد، اگر مصدوم کاملا هوشیار است و تشنج ندارد سریعاً مقدار زیادي آب یا شیر براي نوشیدن به او بدهید.

در موارد زیر مصدوم را وادار به استفراغ نکنید. مایعات زیاد به مصدوم نخورانید، زیرا افزایش حجم معده باعث افزایش خطر استفراغ در مصدوم میشود :

سوختگی اطراف دهان و لب.
استشمام بوي نفت و بنزین از دهان مصدوم.
بیهوش بودن مسدوم.
خانم حامله.
مصدومی که ممکن است دچار حمله قلبی شده باشد.
هنگامی که شخص مصدوم استفراغ می کند وي را به پهلو یا شکم درحالیکه سرش پایین تر از باسن قرار دارد، نگهدارید.

در صورت بروز مسمومیت، پیش از رسیدن به مرکز درمانی چه باید بکنیم؟

انواع مسمومیت :

چشمی

مانند : سموم آفت کش مواد شیمیایی و شوینده خانگی (اسید و قلیا) و گاز متصاعد شده از آنها تماس چشمی اشتباه با برخی داروها

ابتدا این کار را انجام دهید:

چشم مصدوم را با آب جاري ولرم شستشو دهید. روش انجام این کار آن است که فرد زیر دوش آب حمام بایستد. جریان آب روي پیشانی ریخته و سپس به سمت هر دو چشم رفته، هر دو را شستشو دهد.
این عمل ۱۵ دقیقه باید ادامه داشته باشد.
فرد مسموم باید در حین شستشوي چشم با آب جاري، تا جاي ممکن مرتباً چشمها را (مانند چشمک زدن) باز و بسته کند.
اصراري به باز نگهداشتن چشمها نداشته باشید.
سپس با اورژانس تماس بگیرید.

چرا باید تماس بگیریم؟ بعضی از مواد بسیار قوي هستند و میتوانند سبب بروز صدمات دائمی در چشم شود. بقیه اقدامات باید در بخش اورژانس بیمارستان صورت گیرد. پزشک اورژانس تنها فردي است که میتواند تعیین کند درمان اضافه تر نیاز است یا خیر

دهانی (بلعی)

مانند : مصرف اشتباه داروها، مواد قلیایی و اسیدي، ترکیبات نفتی، مواد روانگردان و مخدر، مواد شوینده خانگی، باتري، سموم آفت کش، شربت ترك اعتیاد متادون.

ابتدا این کار را انجام دهید:

اگر فرد مسموم نفس نمی کشد تنفس مصنوعی را شروع کنید.
اگر فرد مسموم هوشیار است، کنترل کنید آیا می تواند چیزي را ببلعد یا خیر.
قبل از هماهنگ نمودن با اورژانس مسموم را وادار به استفراغ نکنید.
نمونه اي از ترکیبی که فرد با آن مسموم شده است را همراه بیمار به بیمارستان ببرید.

روش انجام این کار آن است که فرد زیر دوش آب حمام بایستد و اجازه دهد جریان آب روي پیشانی ریخته و سپس به سمت هر دو چشم رفته، هر دو را شستشو دهد.
این عمل ۱۵دقیقه باید ادامه داشته باشد.
فرد مسموم باید در حین شستشوي چشم با آب جاري، تا جاي ممکن مرتباً چشمها را ( مانند چشمک زدن) باز و بسته کند.
اصراري به باز نگهداشتن چشمها نداشته باشید.
سپس با اورژانس تماس بگیرید.

چرا باید تماس بگیریم؟ بعضی از مواد شدیدا کشنده اند و یا اینکه علائمی دارند که باید حتما در یک مرکز اورژانس درمان شوند. بعضی از مواد در صورت خورده شدن، شدیدا کشنده اند. مقادیر بالاي داروها، خصوصا در کودکان می توانند تهدیدکننده سلامت باشند. پزشک اورژانس تنها فردي است که میتواند تعیین کند درمان اضافه تر نیاز است یا خیر.

امیدواریم این مطلب از بخش پزشکی مورد پسند شما عزیزان قرار گرفته باشد.