چرا شیمی درمانی باعث ریزش مو می شود؟

شیمی درمانی یکی از گزینه های موجود برای درمان سرطان است. شیمی درمانی شامل استفاده از داروها برای جلوگیری از رشد، تکثیر، تقسیم و گسترش سلول های سرطانی در بدن است.در حالی که شیمی درمانی بر سلول های سرطانی تأثیر می گذارد، داروهای مورد استفاده در درمان نمی توانند بین سلول های طبیعی و سرطانی تمایز قائل شوند که منجر به آسیب هایی به سلول ها و بافت های سالم می شود.رایج ترین مثال در این مورد ریزش مو در افرادی است که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند.

شیمی درمانی سرطان سینه

شیمی درمانی به عنوان یکی از درمان های اصلی برای موارد سرطان سینه استفاده می شود که طی آن از داروهایی برای هدف قرار دادن و تخریب سلول های سرطان سینه استفاده می شود.

در بیشتر موارد سرطان سینه، شیمی درمانی در کنار جراحی، پرتودرمانی و هورمون درمانی استفاده می شود.

شیمی درمانی نتایج درمان سرطان سینه را بهبود می بخشد و به فرد این امکان را می دهد که طولانی تر زندگی کند و از کیفیت زندگی بهتری لذت ببرد.

در موارد سرطان سینه، شیمی درمانی ممکن است در سناریوهای زیر انجام شود:

قبل از عمل جراحی

شیمی درمانی ممکن است قبل از جراحی سرطان سینه انجام شود تا اندازه تومور کاهش یابد و برداشتن آن با یک روش جراحی کمتر گسترده آسان شود. این روش درمان نئوادجوانت نامیده می شود و برای برداشتن تومورهای بزرگ سینه استفاده می شود.

بعد از جراحی

در برخی موارد، شیمی درمانی پس از انجام یک عمل جراحی برای برداشتن تومور انجام می شود. این شیمی درمانی کمکی نامیده می شود و نشان داده شده است که سلول های سرطانی باقی مانده را که ممکن است پس از جراحی باقی مانده اند کاهش دهد. شیمی درمانی پس از جراحی برداشتن سرطان سینه، احتمال عود را کاهش می دهد.

در موارد پیشرفته سرطان سینه

شیمی درمانی اولین درمان انتخابی در موارد سرطان پستان پیشرفته است که سرطان در خارج از پستان به ناحیه زیر بغل گسترش یافته است.

داروهای شیمی درمانی مورد استفاده در درمان سرطان پستان پیشرفته عبارتند از:

تاکسان ها
آنتراسایکلین ها
عوامل پلاتین
وینورلبین
کاپسیتابین
جمسیتابین
ایکسابپیلون
اریبولین

موارد اولیه سرطان سینه معمولاً با ترکیبی از داروهای شیمی درمانی درمان می شوند، اما موارد پیشرفته این بیماری عمدتاً با یک دارو درمان می شوند.

چرا ریزش مو در شیمی درمانی اتفاق می افتد؟

شیمی درمانی برای هر نوع سرطان، از جمله سرطان سینه، می تواند عوارض جانبی داشته باشد. برخی از عوارض جانبی رایج شیمی درمانی عبارتند از:

ریزش مو
زخم های دهان
تغییرات در ناخن
کاهش وزن
تغییرات در اشتها
تهوع و استفراغ
اسهال

ریزش مو که به آن آلوپسی نیز می گویند، در طول شیمی درمانی سرطان سینه بسیار شایع است. این به این دلیل اتفاق می افتد که داروهای شیمی درمانی سلول های در حال تقسیم سریع را هدف قرار می دهند – سلول های سالم و سرطانی.

فولیکول‌های مو یکی از سلول‌هایی هستند که به سرعت در بدن تقسیم می‌شوند و در پوست یافت می‌شوند. هنگامی که داروهای شیمی درمانی به دنبال تخریب سلول هایی هستند که به سرعت تقسیم می شوند، فولیکول های مو را نیز از بین می برند. این امر باعث نازک شدن و ریزش مو پس از چند روز شیمی درمانی می شود. ریزش مو معمولاً پس از چند جلسه شیمی درمانی خیلی سریع اتفاق می افتد.

چگونه ژنتیک بر ریزش مو به دلیل شیمی درمانی سرطان سینه تأثیر می گذارد؟

تجزیه و تحلیل عوامل خطر ژنتیکی می تواند به ایجاد یک روش موثر برای کاهش آلوپسی ناشی از شیمی درمانی در بیماران مبتلا به سرطان سینه کمک کند.

ژن ABCB1

ATP-binding Cassette Subfamily B Member 1 بخشی از خانواده ژن های ATP-Binding Cassette است. این ژن ها پروتئین هایی (به نام پروتئین های ABC) می سازند که به انتقال مولکول های مختلف در غشای سلولی در بافت های متعدد کمک می کند.

این پروتئین‌های ABC همچنین به کاهش تجمع ترکیبات بیگانه‌بیوتیک کمک می‌کنند، مانند داروها در موارد مقاوم به چند دارو.

rs1202179 یک پلی مورفیسم تک نوکلئوتیدی یا SNP است که در ژن ABCB1 واقع در کروموزوم ۷ یافت می شود.

آلل C این SNP با کاهش بیان ABCB1 و متعاقب آن افزایش خطر آلوپسی ناشی از شیمی درمانی (pCIA) در زنان تحت درمان سرطان سینه مرتبط است.

این اثر به دلیل تجمع داروهای انتقال دهنده مانند دوستاکسل، ناشی از کمبود P-گلیکوپروتئین است. P-glycoprotein پروتئینی است که توسط ژن ABCB1 برای از بین بردن دارو تولید می شود.

کمبود P-گلیکوپروتئین باعث افزایش قرار گرفتن فولیکول های مو در معرض آسیب دوستاکسل و در نتیجه ریزش مو می شود.

ژن PCDH15

 پروتوکادهرین یا PCDH15 ژنی است که دستورالعمل تولید پروتئین های غشایی را ارائه می دهد.

این پروتئین های غشایی مسئول عملکرد شبکیه و حلزون و حفظ چسبندگی وابسته به کلسیم بین سلول های بدن هستند.

وجود آلل G در SNP rs7919725 در ژن PCDH15 خطر آلوپسی درجه ۲ ناشی از دارو را افزایش می دهد.

پیشنهاد می کنیم مقاله “۶ راه برای جلوگیری از ریزش مو در هنگام خواب” را نیز مطالعه بفرمایید.

ژن TMEM132C

پروتئین گذرا غشایی ۱۳۲C یا TMEM132 C در کروموزوم ۱۲ قرار دارد. این پروتئین در چسبندگی سلولی، یعنی نحوه اتصال سلول ها به سلول های همسایه خود نقش دارد.

rs11059635 یک SNP در ژن TMEM132C است. آلل G این SNP به دلیل پاسخ آن به پاکلیتاکسل در آلوپسی ناشی از شیمی درمانی نقش دارد.

ژن CACNB4

زیرواحد کمکی بتا ۴ یا CACNB4 کانالی با ولتاژ کلسیم ژنی است که دستورالعمل‌هایی را برای ساخت کانال‌های کلسیمی ارائه می‌دهد.

کانال های کلسیم برای انتقال یون های کلسیم به داخل سلول ها ضروری هستند. آنها سلول ها را قادر می سازند تا تکانه های الکتریکی را برای انقباضات ماهیچه ای، ارتباط سلول به سلول و تنظیم ژن ها تولید و انتقال دهند.

بنابراین، هر گونه تغییر غیر طبیعی در ژن CACNB4 می تواند باعث ایجاد بیماری های عصبی و عضلانی شود.

rs3820706 یک SNP در ژن CACNB4 است و در کروموزوم ۲ قرار دارد.

آلل G SNP rs3820706 در آلوپسی ناشی از شیمی درمانی نقش دارد.

عوامل غیر ژنتیکی موثر بر ریزش مو در اثر شیمی درمانی سرطان سینه

عوامل غیر ژنتیکی که بر ریزش مو در طول شیمی درمانی سرطان سینه تأثیر می گذارند عبارتند از:

نوع داروهای شیمی درمانی مورد استفاده
ترکیبی از داروهای مورد استفاده برای شیمی درمانی
شرایط پزشکی از قبل موجود مانند بیماری تیروئید
وضعیت تغذیه بیمار
سطوح استرس
دفعات شیمی درمانی – دوزهای کوچک شیمی درمانی که به صورت هفتگی انجام می شود، کمترین ریزش مو را نشان می دهد.

جلوگیری از ریزش مو در اثر شیمی درمانی

ریزش مو در طول شیمی درمانی برای بسیاری از زنانی که تحت درمان سرطان سینه قرار می گیرند، وحشت دارد. روش های زیادی برای جلوگیری از ریزش مو در اثر شیمی درمانی سرطان سینه مورد مطالعه قرار گرفته است. این شامل:

خنک کننده پوست سر یا کلاهک یخی

در این روش کیسه های یخ یا کلاه یخ در طول جلسه شیمی درمانی روی پوست سر گذاشته می شود. اینها به انقباض رگ های خونی در پوست سر کمک می کنند تا از رسیدن داروهای شیمی درمانی به فولیکول های مو جلوگیری کنند.

برخی از مطالعات نشان داده اند که این روش پیشگیری تنها با داروهای شیمی درمانی خاص مانند تاکسان ها قابل استفاده است. مطالعه ای که در سال ۲۰۱۷ در مجله انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، بیان کرد که استفاده از خنک کننده پوست سر در زنان مبتلا به سرطان پستان مرحله I و II منجر به ریزش موی کمتر از ۵۰ درصد پس از جلسه چهارم شیمی درمانی می شود.خنک شدن پوست سر یا استفاده از کلاهک یخ عوارضی مانند ناراحتی یا سردرد ناشی از سرما دارد.

فشرده سازی پوست سر

روش دیگر برای جلوگیری از ریزش مو در طول شیمی درمانی سرطان سینه فشرده سازی پوست سر است. این روش ممکن است با یا بدون خنک کردن پوست سر استفاده شود. آزمایشات بالینی هنوز برای تعیین اثربخشی فشرده سازی پوست سر در پیشگیری از ریزش مو در حال انجام است، اما آنچه تاکنون شناخته شده است این است که این روش کمتر از خنک کردن پوست سر موثر است.

داروها اغلب برای مدیریت ریزش مو ناشی از شیمی درمانی سرطان سینه توصیه می شوند. این داروها از ریزش مو جلوگیری نمی کنند اما به رشد سریعتر کمک می کنند. داروهای رایجی که به رشد مجدد مو کمک می کنند شامل استفاده موضعی از ۲% روگین (مینوکسیدیل) و Panicum miliaceum است.

خلاصه مقاله علت ریزش مو در طول شیمی درمانی

شیمی درمانی یکی از روش های درمانی اولیه برای سرطان سینه است.

در شیمی درمانی، داروهای خاصی قبل یا بعد از جراحی سرطان سینه برای افزایش طول عمر فرد و کاهش احتمال عود سرطان سینه استفاده می شود.
شیمی درمانی در موارد پیشرفته سرطان سینه نیز استفاده می شود.

یکی از عوارض جانبی قابل توجهی که اغلب زنان تحت شیمی درمانی برای سرطان سینه نگران هستند، ریزش مو است (که به آن آلوپسی ناشی از شیمی درمانی نیز گفته می شود).

آلوپسی ناشی از شیمی درمانی به این دلیل رخ می دهد که داروهای مورد استفاده در طول درمان سلول های سرطانی را به سرعت تقسیم می کنند اما نمی توانند بین سلول های سالم با تقسیم سریع مانند فولیکول های مو تفاوت قائل شوند. این باعث نازک شدن و ریزش مو می شود.

برخی از ژن هایی که بر ریزش مو ناشی از شیمی درمانی تأثیر می گذارند عبارتند از ABCB1، PCDH15، TMEM132C و CACNB4.

عوامل غیر ژنتیکی که بر ریزش مو در طی شیمی‌درمانی تأثیر می‌گذارند شامل داروهای مورد استفاده در طول شیمی‌درمانی، ترکیبی از داروهای مورد استفاده، شرایط پزشکی قبلی که ممکن است داشته باشید، عوامل سبک زندگی شما، و دفعات شیمی‌درمانی است.