۱۴ مورد استفاده سونوگرافی که نمیدانستید!
یکی از پرکاربردترین و در عین حال بی‌خطرترین روش‌های تصویربرداری، سونوگرافی است. با استفاده از سونوگرافی می‌توان اطلاعات دقیقی از اندام‌های مختلف بدن بدست آورده و در صورت لزوم، درمان را آغاز کرد. بنابراین قصد داریم در ادامه این مطلب، در خصوص انواع سونوگرافی و موارد استفاده از آنها، نکات کاملی را بیان کنیم.
سونوگرافی چیست و چگونه کار می کند؟
همانطور که بیان شد، سونوگرافی یک روش تصویربرداری رایج در دنیاست که برای تصویربرداری، از امواج فراصوت که هیچگونه آسیبی برای بدن به همراه ندارد، استفاده می کند. در این روش ابتدا بیمار روی تخت دراز کشیده و سپس ژل مخصوص سونوگرافی روی ناحیه مد نظر همچون کلیه، پخش می‌شود. سپس پزشک متخصص، پروب دستگاه سونوگرافی را روی ناحیه مدنظر قرار می‌دهد.
در ادامه امواج فراصوت از طریق پروب سونوگرافی به اندام مورد نظر برخورد کرده و پس از برخورد به بدن دچار تغییراتی می‌شوند. این امواج تغییر یافته به پروب سونوگرافی برگردانده شده و به صورت تصویر روی صفحه نمایش دستگاه سونوگرافی نمایش داده می‌شوند.
انواع سونوگرافی و موارد استفاده از هریک
در ادامه انواع سونوگرافی موجود در مراکز تصویربرداری را نام برده و موارد استفاده از هر یک را نیز بیان خواهیم کرد.
۱٫ سونوگرافی شکم
ناحیه شکم شامل بخش‌های مختلفی از بدن می‌شود؛ این نواحی شامل دستگاه گوارش، کیسه صفرا، لوزالمعده، طحال، دستگاه ادراری، دستگاه تولید مثل، کبد، کلیه، مثانه، پانکراس و دیگر بخش‌ها همچون روده‌ها، می‌شوند. کاربردهای سونوگرافی شکم به شرح زیر است:
- دریافت تصاویر دقیق از اندام‌های تحت سونوگرافی
- تشخیص و ارزیابی آسیب‌های ناشی از بیماری‌های مختلف
- تشخیص و ارزیابی سنگ در کلیه و کیسه صفرا
- تشخیص کیست‌های بدن
- تشخیص برخی تومورها در نواحی شکم
- استفاده برای سوزن بیوپسی و نمونه برداری از بافت
۲٫ سونوگرافی در دوران بارداری
هر بانویی پس از اطلاع از بارداری باید تحت نظر پزشک متخصص زنان و زایمان قرار بگیرد. پزشک متخصص طبق شرایط مادر و بنا به صلاحدید خود، برنامه‌ای برای دوران بارداری مادر تعیین کرده و در این برنامه تعداد جلسات و زمان‌های مراجعه برای سونوگرافی را مشخص خواهد کرد. از این رو مادر باردار، طی دوره‌های زمانی مشخصی باید سونوگرافی از جنین را انجام دهد. البته در نظر داشته باشید گاهی ممکن است بنا به شرایطی، برخی سونوگرافی‌های خارج از برنامه نیز برای مادر، تعیین شود. در دوره بارداری کاربردهای زیر برای دستگاه سونوگرافی وجود دارد:
- تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی جنین
- تعیین جنسیت
- تعین تک قلویی یا چند قلویی
- بررسی اندازه و وزن جنین
- بررسی عدم آسیب به جنین
- تشخیص ضربان قلب جنین
- بررسی حاملگی خارج از رحم
- ارزیابی جفت
- تعیین سن جنین
۳٫ سونوگرافی قلب و عروق
نام دیگر سونوگرافی قلب، اکوکاردیوگرام است که برای بررسی وضعیت سلامت قلب کاربرد داشته و اطلاعات کارآمدی در اختیار پزشک متخصص قرار می‌دهد. موارد استفاده از سونوگرافی در قلب و عروق به شرح زیر است:
- دریافت تصاویر دو بعدی و سه بعدی از قلب
- ارزیابی سرعت جریان خون در بافت قلب
- بررسی وضعیت دریچه قلب
- تشخیص ناهنجاری‌های بطن چپ و راست
- بررسی وضعیت پمپاژ خون
۴٫ سونوگرافی بیضه و کیسه بیضه
بیضه نیز بنا به شرایط یا در صورت مشاهده برخی علائم همچون تورم، نیاز به تصویربرداری داشته و این تصویربرداری از طریق سونوگرافی انجام می‌پذیرد. از سونوگرافی بیضه برای تشخیص و برررسی این موارد استفاده می شود:
- تشخیص بیماری واریکوسل (اتساع وگشادی سیاهرگ‌های بیضه)
- هیدروسل (تجمع مایع در کیسه بیضه)
- تشخیص پیچش و ضربه به بیضه
- بررسی ابعاد و تعیین نرمال یا انرمال بودن بیضه‌ها
۵٫ سونوگرافی ارتوپدی
سونوگرافی در تصویربرداری از بافت‌هام نرم و همچنین بافت‌های سخت همچون، استخوان و غضروف کاربرد داشته و نتایج خوبی ارائه می‌دهد. کاربردهای سونوگرافی ارتوپدی در درمان و تشخیص بیماری های زیر می باشد.
- تشخیص پارگی مینیسک و رباط
- دررفتگی مادرزادی مفصل ران
- تشخیص پارگی تاندون
- تشخیص خونریزی داخلی
- بررسی و تشخیص تومورها و کیست‌های بافت نرم
۶٫ سونوگرافی دستگاه ادراری
دستگاه ادراری تشکیل شده از دو کلیه، حالب، مجرای ادرار و مثانه که تمام این بخش‌ها با سونوگرافی، قابل بررسی بوده و نتایج کارآمدی را ارائه می‌دهد. در بین این اجزا، ممکن است حالب به دلیل نحوه قرار گیری که در بدن دارد، آنطور که باید در نتایج سونوگرافی نمایان نشود. اما دیگر اجزا با جزئیات کامل مورد بررسی قرار می‌گیرند و حالب نیز از طریق روش‌های دیگر تصویربردرای می‌شود. از سونوگرافی کلیه دراین موارد استفاده می شود:
- بررسی و تشخیص تومور
- تشخیص سنگ کلیه
- بررسی ابعاد و اندازه کلیه
- تشخیص کیست‌های کلیوی
- ارزیابی مثانه و پروستات
- تشخیص دلایل بزرگ شدن کلیه
۷٫ سونوگرافی سینه
متاسفانه شایع‌ترین سرطان بین تمام زنان دنیا، سرطان سینه است. از این رو چکاب‌های دوره‌ای و بررسی سینه‌ها و علائم احتمالی، توسط متخصصان توصیه می‌شود. از این رو، در صورت مشاهده هر یک از علائم این سرطان، سریعا به پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک در قدم اول برای شما، سونوگرافی از سینه را تجویز خواهد کرد. او برای تشخیص و درمان این بیماری در موارد زیر از سونوگرافی سینه استفاده می کند:
- تشخیص توده‌های موجود در بافت سینه
- تعیین اندازه و نوع توده‌های موجود در سینه
- استفاده از سونوگرافی برای انجام بیوپسی پس از تشخیص سرطان سینه
بیوپسی به معنای نمونه برداری توده سرطانی است که از طریق انتقال سوزنی مخصوص در بافت و نمونه برداری از آن انجام می‌شود. از این رو، سونوگرافی سینه، نقش مهمی در انجام صحیح بیوپسی برای سینه دارد.
۸٫ سونوگرافی چشم
سونوگرافی چشم به دو روش سونوگرافی از روی پلک و سونوگرافی مستقیم از قرنیه چشم انجام می‌شود که اطلاعات دقیقی از کره چشم و همچنین محتویات پشت چشم در اختیار پزشک قرار می‌دهد و در موارد زیر از آنها استفاده می شود:
- تشخیص تورمورهای چشمی و تعیین اندازه آنها
- بررسی وضعیت عروقی در چشم
- بررسی ابعاد چشم همچون قطر آن
۹٫ سونوگرافی غده تیروئید
غده تیروئید در بدن یکی از مهمترین غدد بوده و یکی از وظایف آن تنظیم سوخت و ساز بدن است. کاربردهای سونوگرافی غده تیروئید به شرح زیر است:
- تشخیص تومورهای خوش خیم و بدخیم
- تشخیص نحوه کارکرد غده تیروئید
- بررسی ابعاد اندازه آن
- تشخیص تیروئید کم کار و پرکار
۱۰٫ سونوگرافی کالرداپلر
برای بررسی جریان خون درون رگ‌های بدن، روشی همچون سونوگرافی داپلر، بسیار پر استفاده است. از سونوگرافی داپلر در این موارد استفاده می شود:
- بررسی جریان خون درون رگ‌ها
- تشخیص عروق تنگ
- تشخیص تومورهای خوش خیم و بدخیم
- تشخیص انسداد عروق
۱۱٫ سونوگرافی لگن
یکی از پرکاربردترین سونوگرافی‌های موجود، سونوگرافی لگن است که اطلاعات مفیدی در خصوص اندام‌های این ناحیه از بدن در اختیار پزشک قرار می‌دهد. در موارد بسیاری از این سونوگرافی استفاده می شود که ه شکل زیر است:
- بررسی سلامت جنین در مادران باردار
- معاینه رحم
- بررسی تخمدان‌ها
- تشخیص کیست
- بررسی پروستات
- بررسی مثانه
- تشخیص خونریزی داخلی یا خارج از بدن
- تشخیص دلایل عقب افتادن پریودی
- تشخیص سنگ کلیه و مثانه
- تشخیص سرطان رحم
۱۲٫ سونوگرافی کبد
برای بررسی وضعیت سلامتی کبد نیز، انجام سونوگرافی بسیار کارآمد است. پزشک متخصص با توجه به شرایط بیمار، برای تشخیص دقیق بیماری و در کاربردهای زیر، سونوگرافی کبد را تجویر می‌کند.
- بررسی ابعاد و اندازه کبد
- بررسی چگونگی عملکرد کبد
- تشخیص تومور در کبد
۱۳٫ سونوگرافی ترانس واژینال
ممکن است بانویی با علائمی همچون درد لگن یا دیگر موارد به پزشک متخصص مراجعه کند و با توجه به درد لگن و دیگر علائم، سونوگرافی ترانس واژینال برای او تجویز شود. پزشک برای استفاده از دستگاه سونوگرافی واژینال، باید آن را در داخل واژن قرار دهد. این دستگاه نیز مانند سایر دستگاه‌های اولتراسوند، امواج صوتی را به سمت اندام‌های داخلی بدن مانند رحم ارسال می‌کند و با تصویربرداری و عکس برداری، نتایج را روی صفحه نمایشگر مشخص می‌کند. فرآیند سونوگرافی ناحیه واژینال به هیچ وجه دردناک نیست و بین ۱۵ الی ۲۰ دقیقه به پایان می‌رسد. کاربردهای سونوگرافی واژینال به شکل زیر است:
- بررسی اختلالت لوله فالوپ
- بررسی مثانه
- بررسی حفره لگن
- بررسی اختلالات دهانه رحم و تخمدان‌ها
کاربرد سونوگرافی در زیبایی
در این مطلب انواع سونوگرافی و موارد استفاده از هر یک ارائه شد. اما جا دارد بیان کنیم، هر سونوگرافی علاوه بر بخش سلامت در زیبایی نیز کاربرد دارد. سونوگرافی، بهترین ابزار برای جلوگیری از عوارض بوتاکس است و دلیل آن، این است که پزشکان می‌توانند با استفاده ابزارهای کارآمد احتمال بروز عوارض تزریق بوتاکس همچون کبودی، تورم و غیره را کاهش داده و احتمال خطای پزشکی را بسیار پایین آورند. به این شکل که با استفاده از سونوگرافی، می‌توان محل دقیق تزریق را تشخیص و فرآیند تزریق بوتاکس را به بهترین شکل انجام داد.
در نظر داشته باشید برای چنین اقدامی، استفاده از سونوگرافی هند هلد به دلیل حجم کم، وزن سبک، دقت بالا بهترین گزینه خواهد بود و پزشک به راحتی می‌تواند کیفیت و دقت کار خود را از این طریق افزایش دهد.
این مطلب صرفا جنبه تبلیغاتی(رپورتاژ) داشته و مجله اینترنتی فارسیها هیچ مسئولیتی را در رابطه با آن نمی‌پذیرد.
