دارو از کجا میفهمد کجای بدن درد میکند؟
احتمالا شما هم این پرسش برایتان ایجاد شده است که داروها از کجا میفهمند کدام قسمت بدن ما درد میکند؟ یا دارو چه طور به محل درد میرسد و آن را خوب میکند؟ ما در این مقاله به شکل مختصر و مفید میخواهیم جواب این پرسش را پیدا کنیم. لطفا تا انتها همراه ما باشید.
دارو از کجا میفهمد کجای بدن درد میکند؟
داروها چه مسیری را در بدن طی می کنند؟
داروها به شکل قرص یا شربت و کپسول سفر خود را با بلعیده شدن آغاز می کنند. سپس از طریق روده حرکت می کنند، جایی که تجزیه شده و جذب جریان خون می شوند. یک “بزرگراه” ویژه به نام ورید باب کبدی، محتویات را از روده کوچک از طریق خون به کبد می رساند. در کبد، قرص بیشتر به اجزای دارویی خود تجزیه می شود و دوباره به جریان خون رها می شود. از آنجایی که همه اندام ها و بافت های بدن با خون تامین می شوند، دارو به همه جا می رود، اما این بدان معنا نیست که در همه جا عمل می کند.
اتصال به گیرنده هدف
داروها در اصل مواد شیمیایی هستند. این مواد شیمیایی به گونهای طراحی شدهاند که فقط به مولکولهای پروتئین خاصی در بدن که به گیرندهها معروف هستند، متصل میشوند. انواع مختلفی از گیرنده ها وجود دارند که ممکن است در سطح سلول یا حتی در داخل سلول وجود داشته باشند. هر نوع گیرنده یک شکل مجزا دارد. می توانید آنها را به عنوان قفل در نظر بگیرید که هر نوع قفل دارای یک کلید منحصر به فرد است. در این مورد، دارو کلید است. دارو در سراسر بدن حرکت می کند و در صورت جا افتادن به قفل (گیرنده) متصل می شود.
به عنوان مثال، ادویل حاوی ایبوپروفن است که یک داروی ضد درد است. ایبوپروفن بر روی گیرنده های دردی که هنگام عبور از آن با آنها برخورد می کند، می چسبد. تنها پس از اتصال به این هدف، دارو می تواند کار خود را انجام دهد.
ایبوپروفن وارد سلول می شود و واکنش های شیمیایی را آغاز می کند که در نهایت اثر مورد نظر را به همراه دارد. در مورد داروهای ضد درد مانع از رسیدن سیگنال درد به اعصاب می شود.
در مورد بتا بلوکرها (داروهایی که برای کنترل فشار خون بالا استفاده می شوند)، روی گیرنده بتا (واقع در سلول های قلب، رگ های خونی و ریه ها) می چسبند و مانع از اتصال آدرنالین به همان گیرنده می شوند. این کار از اثر آدرنالین روی سلول های قلبی و افزایش فشار خون جلوگیری می کند.
هیچ یک از اینها نمی توانست بدون اتصال دارو به گیرنده هدف خود اتفاق بیفتد. با این حال، این سیستم طبیعی بیخطر نیست. گاهی اوقات، داروها ممکن است به گیرنده هایی غیر از گیرنده هدف متصل شوند، به خصوص اگر این دو شکل مشابهی داشته باشند. این مانند زمانی است که از دور برای کسی دست تکان میدهید و فکر میکنید دوست شماست، تا نزدیکتر شوید و متوجه شوید که او کاملاً غریبه است.
متأسفانه، در این حالت، موج بیشتر شبیه به یک دست دادن عمل می کند، زیرا دارو به هدف اشتباه متصل می شود و یک واکنش زنجیره ای را ایجاد می کند و در نتیجه عوارض جانبی ناخواسته ای به همراه دارد. که البته احتمال این اتفاق بسیار بعید است.
علت سرفه خونی چیست؟ آیا نگران کننده است؟
در صورت بروز عوارض چه اتفاقی می افتد؟
قرار است داروها با دوز معین مصرف شوند. اگر در مقادیر کمتر از این دوز بهینه مصرف شود، ممکن است نتواند به گیرنده هدف متصل شود. در چنین حالتی، دارو کاملاً بی فایده خواهد بود، زیرا دارو نمی تواند عملکرد خود را انجام دهد.
در مقابل، زمانی که داروها در مقادیر بالاتر از دوز تجویز شده مصرف میشوند، احتمال بیشتری دارد که به گیرندههای هدف بیشتری متصل شوند و واکنشهای غیرمنتظرهای به نام عوارض جانبی ایجاد کنند.
هر دارویی لیست شناخته شده ای از عوارض جانبی رایج مانند ناراحتی معده، خواب آلودگی، خشکی دهان و غیره دارد که همه آنها روی برچسب ذکر شده است. فقط در موارد شدید این عوارض منجر به بستری شدن در بیمارستان می شود.
از این رو، تجویز دوز صحیح دارو برای اثر بخشی آن بسیار مهم است. داروهای شیمی درمانی برای هدف قرار دادن سلول های سرطانی با رشد سریع طراحی شده اند. متأسفانه، همراه با سلولهای سرطانی، ممکن است به سایر سلولهای دارای تقسیم سریع مانند سلولهای مو نیز حمله کنند، به همین دلیل ریزش مو یکی از عوارض جانبی شیمیدرمانی است.
مصرف داروها به صورت موضعی می تواند احتمال عوارض جانبی را کاهش دهد. به عنوان مثال، یک کرم ضد باکتری پوست می تواند برای درمان عفونت پوست به صورت موضعی استفاده شود. با این حال، این ویژگی یک راه حل عملی برای همه بیماری ها و عفونت ها نیست.