اتفاقات و رخدادهای ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷
سال ۱۳۵۷ در حالی آغاز شد که صدای مهیب انفجار خشم مردم که از ۱۹ دی سال ۱۳۵۶ در قم آغاز شده بود از تبریز، یزد، جهرم، کازرون، تهران، اصفهان، شیراز، مشهد، رفسنجان، همدان، نجفآباد و سایر شهرهای ایران به گوش شاه و آمریکا میرسید. در ادامه مهمترین اتفاقات و رویدادهای دهه فجر را باهم مرور میکنیم.
اتفاقات و رخدادهای ۱۲ تا ۲۲ بهمن سال ۱۳۵۷
رخدادهای ۱۲ بهمن ۱۳۵۷
این روز پنجشنبهای تکرار نشدنی برای ملت ایران بود؛ سرمای زمستان برای استقبال کنندگان از امام خمینی(ره) بی معنا بود؛ از ۶ بامداد روز ۱۲ بهمن جمعیت به خیابانها آمده بودند به نحوی که حتی برخی از منابع، طول جمعیت استقبال کنندگان را ۳۳ کیلومتر بیان کردهاند. ساعت ۹ و ۲۷ دقیقه هواپیمای امام خمینی(ره) در فرودگاه مهرآباد بر زمین نشست تا فراغ ۱۴ ساله ایشان با مردم ایران به پایان برسد.
چند لحظه پس از باز شدن در خروجی هواپیما، امام خمینی(ره) در برابر دیدگان مشتاقان حاضر شد، با نخستین گامها فریاد “الله اکبر” مردم همیشه در صحنه ایران به پا خواست. ایشان پس از پیاده شدن از هواپیما ضمن تشکر از آحاد ملت غیور ایران که در به ثمر نشستن درخت انقلاب رنجهای زیادی تحمل کرده بودند، راهی بهشت زهرا شدند و سخنرانی خود را انجام دادند.
اتفاقات ۱۳ بهمن ۱۳۵۷
در این روز امام خمینی(ره) در مدرسه علوی (یکی از نقاط مرکزی تهران) به سخنرانی در جمع روحانیون و مردم پرداختند. از مهمترین نکات سخنرانی امام(ره)، درخواست ایشان برای پیوستن ارتش به صف مردم بود.
شاپور بختیار، نخست وزیر وقت دولت شاهنشاهی ایران همان روز در مصاحبه با آسوشیتدپرس گفت: «همچنان مشتاق ملاقات با امام(ره) است.»
بختيار در واكنش به استقبال عمومي مردم از ورود امام، پيدرپي با انجام مصاحبه و صحبت در مورد برنامههای آتی خويش سعی در عادی جلوهدادن اوضاع دارد. مردم امام، چشم و گوش به مدرسهی علوی دوختهاند. جمعيت مشتاق به ديدار اما آنقدر زياد هستند كه كوچههای اطراف مدرسهی علوی مملو از آدم شده است. مردم پارچههای دستنويسی روی ديوارها نصب كردهاند كه رویشان نوشتهشده: «زيارت قبول، با يك بار زيارت امام اين توفيق را به ديگران هم بدهيد»
حوادث ۱۴ بهمن ۱۳۵۷
روز چهاردهم بهمن کوچهها و خیابانهای اطراف مدرسه علوی را جمعیت فرا گرفته بود. حضرت امام(ره) طی یک مصاحبه مطبوعاتی به وظیفه خطیر مطبوعات و اهل قلم در عرصه جدید انقلاب اسلامی ایران اشاره کرد.
شاپور بختیار در مصاحبه با لوماتن در کمال وقاحت گفت: «اگر آیت الله خمینی(ره) بخواهد در شهر مقدس قم دولت پیشنهادی خود را به وجود آورد، به او اجازه خواهم داد تا دولتی شبیه به واتیکان تأسیس کند».
اعلام آمادگی ۴۰ تن از نمایندگان مجلس برای استعفا، اعلام همبستگی کارکنان نخست وزیری با شورای انقلاب تظاهرات همافران در بهبهان، تهدید کارمندان و مسئولان دولت توسط بختیار، به پیشنهاد اعضای شورای انقلاب و موافقت امام(ره) مبنی بر انتخاب مهندس مهدی بازرگان برای نخست وزیری دولت موقت و … مهمترین اتفاقات ۱۴ بهمن ماه ۵۷ بود.
رخدادهای ۱۵ بهمن ۱۳۵۷
این روز مصادف بود با سخنرانی حضرت امام خمینی(ره) برای جوانان و تشویق به ادامه تظاهرات و اعتصابات، خواسته روحانیون مبنی بر آزادی همافران زندانی شده، ممنوعالخروجی دویست نفر از وزرای سابق، معاونان وزارتخانهها، برخی از مدیران بخش خصوصی، استانداران و حتی مدیران کل از طرف دولت، اعتصاب کارکنان نخست وزیری از نکات بارز این روز تاریخی بود.
در این روز جلسه شورای انقلاب برای انجام مذاکرات نهایی مبنی بر نخست وزیری مهندس بازرگان برگزار شد و در پایان تصمیم بر برگزاری مراسم معارفه مهندس بازرگان در بعدازظهر ۱۶ بهمن و در آمفی تئاتر مدرسه رفاه و اعطای حکم مأموریت مهندس بازرگان برای تشکیل دولت موقت صورت پذیرفت.
سخنان شاپور بختیار (نخست وزیر وقت) و تهدید کسانی که درصدد به راه انداختن جنگ داخلی هستند و بیان اینکه: «جمهوری اسلامی برای من مجهول است و اینکه من نه با شاه و نه با امام(ره) سازش نمیکنم و اجازه تشکیل دولت موقت را نمیدهم» حسن ختام اتفاقات این روز بود.
حوادث ۱۶ بهمن ۱۳۵۷
برگزاری مراسم معارفه مهندس بازرگان در مدرسه علوی برگزار و اعطای حکم نخست وزیری دولت موقت رسماً اعلام شد. از دیگر اتفاقات این روز میتوان به اجتماع چندین خبرنگار داخلی و خارجی و آحاد ملت در سالن مدرسه علوی، قرائت حکم و فرمان نخست وزیری بازرگان توسط حجت الاسلام رفسنجانی و قطع برنامه رادیو مسکو برای اعلام نخست وزیری وی اشاره کرد.
اتفاقات ۱۷ بهمن ۱۳۵۷
غرش فانتومهای جنگی در آسمان تهران، شروع به کار مجلس شورای ملی با حضور بختیار، تصویب لایحه انحلال ساواک، برگزاری راهپیماییهای سراسری در حمایت از دولت موقت، دعوت جامعه روحانیت مبارز و برخی از تشکلهای سیاسی برای حضور اقشار مردم در راهپیماییها برای حمایت از دولت موقت برخی از اتفاقات مهم این روز بود.
کشته شدن نزدیک به ۶۰ نفر در تظاهرات زاهدان، معاف شدن دانشجویان افسری از سوگند وفاداری به شاه، آزادی ۲۸ تن از کارکنان نیروی هوایی، حمایت برخی مطبوعات از دولت موقت بازرگان، دو برابر شدن قیمت جهانی نفت و سخنرانی امام (ره) در جمع کارکنان نیروی دریایی ارتش، بازرگانان غلات و خشکبار، طلاب، کارکنان شرکت نفت قسمت بعدی اتفاقات در این روز تاریخی بود.
شاپور بختیار در مجلس شورا گفت: دولت موقت را تا شوخی و حرف است، تحمل میکنم… ولی چنانچه بخواهد به حالت جدی به فعالیت ادامه دهد، آنوقت با او مقابله خواهم کرد.
امام خمینی(ره)کی و به کجا تبعید شدند؟
رخدادهای ۱۸ بهمن ۱۳۵۷
کنارهگیری بازرگان از رهبری نهضت آزادی و حضور وی در مدرسه علوی به عنوان دفتر نخست وزیری، تلاش مقامات کشوری و لشکری مبنی بر رضایت بختیار بر استعفا، مصاحبه شاه با یکی از نشریات اروپایی و معرفی خود به عنوان فرمانده کل قوای ایران، درخواست انورسادات از محمدرضا شاه مبنی بر انتقال اف چهاردههای ایران به مصر، ملاقات ژنرال هایزر با کارتر و وزیر دفاع آمریکا مهمترین اتفاقات این روز بود.
امام خمینی(ره) نیز در جمع وکلای دادگستری و اهالی کردستان درباره توطئه استعمار در ایجاد تفرقه بین مردم و جدا کردن مردم از روحانیت سخنرانی کردند.
حوادث ۱۹ بهمن ۱۳۵۷
برگزاری راهپیمایی گسترده با دعوت تشکلهای سیاسی در سراسر کشور، خروج علی امینی که در مهرماه ۵۷ به دعوت شاه برای کنترل ناآرامیها به ایران آمده بود از کشور، انجام مذاکرات بین بختیار، بازرگان و ارتش، مبنی بر حل منازعات داخلی قسمتی از مهمترین اخبار این روز بود.
اعلام حمایت کارکنان ۱۱ وزارتخانه از دولت موقت منصوب رهبری، تکذیب عکس رژه افسران نظامی مقابل رهبر انقلاب توسط ستاد ارتش، حمایت دولت لیبی از انقلاب ایران، حضور صدها تن از کارکنان نیروی هوایی و زمینی ارتش و همافران با لباس و یونیفورم نظامی در مدرسه علوی ادای احترام به وی، زیارت امام خمینی(ره) از حرم عبدالعظیم حسنی بخش دوم اخبار مهم این روز بود.
امام خمینی (ره) در جمع بازاریان تهران، اعضای انجمن اسلامی پزشکان و معلمان، طبقات مختلف مردم، درباره سلسله پهلوی و رمز پیروزی و ایستادگی ملت در برابر ابرقدرتها به ایراد سخنرانی پرداختند. بختیار که تمایلی برای عقب نشینی در برابر سیل خروشان انقلابیون نداشت ضمن مصاحبهای مطبوعاتی اعلام کرد: در مقابل هیتلر، رضاشاه و شاه ایستادگی کردهام و در مقابل آیت الله خمینی(ره) و بازرگان نیز مقاومت خواهم کرد.
اتفاقات ۲۰ بهمن ۱۳۵۷
سخنرانی مهندس بازرگان، نخست وزیر منصوب امام خمینی (ره) در دانشگاه تهران با محوریت معرفی برنامههای دولت موقت، تجمع طرفداران قانون اساسی، شاه و دولت بختیار در ورزشگاه امجدیه تهران، موکول شدن استعفای بختیار به روز یکشنبه ۲۲ بهمن، استقرار گارد شاهنشاهی در پادگان دوشان تپه و کشتار همافرانی که از پخش تصاویر حضرت امام (ره) در رسانه ملی به ابراز خوشحالی پرداخته بودند از وقایع این روز بود.
محاصره پادگان نیروی هوایی تهران توسط مردم تا صبح روز بعد، محکوم کردن حمله گارد شاهنشاهی به نیروی هوایی توسط امام خمینی(ره) و درخواست ایشان از مردم ایران برای حضور در خیابانها برای رفع توطئه حکومت نظامی از ادامه اتفاقات در این روز بود.
حوادث ۲۱ بهمن ۱۳۵۷
افزایش درگیریها بین نیروی هوایی و لشگر گارد شاهنشاهی، خروج تعدادی اسلحه از دوشان تپه و مسلح شدن مردم، افزایش حملات مردم به کلانتری و پادگانها، افزایش ساعات حکومت نظامی، اعلام آمادگی بختیار در مجلس سنا برای مذاکره، بی اعتبار خواندن حکومت نظامی توسط امام خمینی (ره)، زمین گیر شدن تیپ زرهی قزوین در خیابان سپه، ارسال دستورالعمل دستگیری رهبران نهضت انقلاب توسط فرماندار نظامی تهران به یگانهای تابعه، تشکیل جلسه شورای امنیت متشکل از بالاترین مقامات ارتشی و نظامی برای بررسی اوضاع کشور و حمله به اسلحه سازی در نیمههای شب از وقایع مهم ۲۱ بهمن است.
اتفاقات ۲۲ بهمن ۱۳۵۷
سقوط اسلحه سازی، لغو دستور بمباران محدوده پایگاه هوایی فرح آباد به دلیل اختلاف بین مقامات ارتش، تسخیر کارخانجات و مخازن اسلحه به دست مردم، اوجگیری درگیری ارتش و مردم، اعلام بیطرفی ارتش در مناقشات در ساعت ۱۰ و ۳۰ دقیقه صبح، سقوط ستاد ژاندارمری کشور واقع در خیابان ۲۴ اسفند، قسمت نخست اقدامات مهم در آخرین روز پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی ایران است.
سقوط شهربانی کل کشور، گشوده شدن دربهای زندان قصر و خروج زندانیان، سقوط زندان و پادگان حشمتیه، صدور اعلامیه فرماندار نظامی تهران مبنی بر مراجعت نیروهای نظامی به پادگانها، اصابت گلوله به فرمانده گارد شاهنشاهی در میدان امام حسین (ع)، حضور نیافتن بختیار برای تسلیم استعفا و فرار وی پس از محاصره ساختمان نخست وزیری ادامه اقدامات مهم ملت ایران در این روز شکوهمند است.
سقوط تمام کلانتریها، پایگاههای ژاندارمری و قرارگاههای پلیس، تصرف مرکز رادیو و جام جم توسط نیروهای انقلابی حدود ساعت ۶ عصر ۲۲ بهمن، انتصاب صادق قطب زاده به سمت ریاست صدا و سیمای ایران، دستگیری فرماندار نظامی و رئیس شهربانی به دست مردم، مهر تأیید سرنگونی نظام شاهنشاهی ایران توسط صدای گوینده رادیو با این سخنان: «توجه توجه … این صدای انقلاب ملت ایران است…» در ۲۲ بهمن ۵۷ اتفاق افتاد و سرانجام انقلاب شکوهمند اسلامی به ثمر نشست…