مادر حضرت محمد(ص) چه کسی بود؟
همینک در مجله آنلاین فارسی ها با مطلب”مادر حضرت محمد(ص) چه کسی بود؟” در خدمت شما کاربران گرامی هستیم .
آمنه بنت وهب بن عبدمناف بن زهرة بن کلاب از قبیله قریش ، مادر پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و همسر عبدالله بن عبدالمطلب و محترمترین بانوی قریش بود. وی در مراجعت به سوی مکه در منزل شخصی به نام «ابواء» بیمار شده و همان جا از دنیا رفت. سن او را به هنگام وفات، ۳۰ سال یاد کردهاند.
نسب حضرت آمنه مادر پیامبر اکرم(ص)
او را از نظر نسب و جایگاه از برترین زنان قریش دانستهاند. پدرش وهب، بزرگ بنیزهره و شریفترین آنان بود. طبق آنچه درباره سنّ آمنه هنگام وفات (۴۸ سال پیش از هجرت ) گفتهاند،بایستی هم سنّ عبدالله، وبیست و چهار سال پیش از عامالفیل (۵۴۶م) زاده شده باشد. از جزئیات زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست. هر آنچه در تاریخ آمده، به زمان ازدواج او و پس از آن مربوط میشود. بر پایه روایتی، وی ده سال یا اندکی کمتر، بعد از حفر چاه زمزم و یک سال پس از فدیه دادن عبدالمطّلب برای عبدالله، به همسری او درآمد.
ایمان حضرت آمنه مادر حضرت محمد(ص)
یکی از بحثهای مهم؛ ایمان برخی از اقوام پیامبر اسلام(ص) است که مطالب و کتابهای مختلفی در مورد آن نگارش یافته است. البته عموم این بحثها پیرامون ابوطالب میباشد. با اینحال، بحثی نیز در مورد آمنه مادر پیامبر(ص) وجود دارد مبنی بر اینکه از چه دین و آئینی پیروی میکرد؟
در منابع شیعه، آمنه را فردی با ایمان معرفی کردهاند. البته بیان حد و مرز این ایمان خود فرصتی مجزا میطلبد. برخی از استدلالهایی که بر این موضوع دلالت دارد، از این قرار است:
۱٫ زمانی که پیامبر اسلام، حجة الوداع خود را تمام میکرد و در حال برگشت به مدینه بود، به قبرى رسید که در حال خراب شدن بود. ایشان پیش آن قبر مدت طولانی نشست، سپس به گریه افتاد و در بالای آن قبر گریه کرد. اصحاب به ایشان گفتند: یا رسول اللَّه این قبر کیست؟
فرمود: «قبر مادرم آمنه بنت وهب است. از خدای تعالى درخواست کردم اذن در زیارت وى به من بدهد، پس إذن داد و من به زیارت آمدم».
حال بنابر آیهای از قرآن، پیامبر اجازه حضور بر قبر کفار و مشرکان را نداشته است:
«و هرگز بر هیچ مردهاى از آنان نماز مگزار و بر سر قبرش توقف نکن؛ چرا که آنان به خدا و پیامبر او کافر شدند و در حال فسق مُردند».
از مجموع آنچه بیان شد، استفاده میشود که آمنه فردی بر مذهب کفر و شرک نبود، بلکه فردی با ایمان بود.
۲٫ امام صادق(ع) فرمود:
«جبرئیل به حضور پیامبر(ص) آمد و گفت: یا محمد! براستى که خداى عزّ و جلّ درباره پنج نفر، تو را اجازه شفاعت داده است؛ شکمى که تو را حمل میکرد که آمنه دختر وهب باشد و …» از این روایت و روایات مشابه آن که پیامبر را شفاعت کننده مادرشان میدانند استفاده میشود که آمنه مشرک نبود و در غیر این صورت شفاعت شامل او نمیشد.
ازدواج حضرت عبدالله با حضرت آمنه:
مسعودی درباره نحوه ازدواج حضرت عبداللّه با حضرت آمنه می گوید:
«در وقتی عبداللّه به پدرش عبدالمطلب گفت: پدر، در عالم رؤیا دیدم از «بطحاء» مکه خارج گشته، دیدم دو نور از پشتم خارج شد: یکی مشرق و دیگری مغرب را فراگرفت و آن دو نور با سرعتی زیاد بیش از زدن پلک چشم دایره وار در پشت من قرار گرفتند.
حضرت عبدالمطلب فرمود: اگر رؤیای تو صادق باشد، از تو بهترین موجود جهانیان خارج می گردد… پس از مدتی هفتاد تن از دانشمندان یهود با هم سوگند خوردند که از مکه خارج نشوند تا آن که عبداللّه را به قتل برسانند. در پی این تصمیم با هفتاد شمشیر زهرآلود از مکه خارج شدند.
روزها در کمین و شب ها به حرکت پرداختند تا به منتهی الیه مکه رسیدند و در آنجا مستقر شدند. در یکی از آن ایام، حضرت عبداللّه در حالی که یکه و تنها بود، به قصد شکار از شهر مکه خارج گردید و به ناگاه با آن جمع برخورد کرد.
آنان او را محاصره کرده، در صدد کشتنش برآمدند. اما در همان حوالی پدر حضرت آمنه به نام وهب بن عبدمناف زهری حاضر بود. وقتی آن صحنه را دید، خشم و غیرت او را فراگرفته، با خود گفت: هفتاد مرد، شخصی از مکه را که یار و یاوری ندارد، محاصره کرده اند! حتما او را کمک خواهم کرد. و سپس برای یاری عبداللّه به طرف یهودیان حمله ور شد. اما با یک توجه از رفتن بازایستاد. دید مردانی که شبیه اهل دنیا نیستند، از آسمان به زمین آمده بر آن گروه حمله ور شدند و آنان را از بین بردند.
در پی آن ماجرا، وهب بن عبدمناف شتابان به سوی خانواده اش بازگشت و رویدادی را که مشاهده کرده بود، بازگو نمود و به همسرش گفت: نزد عبدالمطلب رفته و دخترت را برای فرزندش عرضه کن، مبادا پیش از ما افراد دیگری به این امر مبادرت کرده، موجب حسرتی بزرگ و اندوهی عظیم برای ما گردد.
وقتی همسر وهب به نام «برّه» نزد حضرت عبدالمطلب رفت و درخواستش را عرضه کرد، او فرمود: دختری را برای فرزندم عرضه نموده ای که در میان زنان جز او صلاحیت چنین مهمی را ندارد و سرانجام در مقابل صد شتر سرخ فام، آمنه به همسری عبداللّه درآمد.گویند حضرت عبداللّه در حین ازدواج ۲۵ یا ۳۰ ساله بود.
بارداری حضرت آمنه:
دوران بارداری آمنه، برخلاف آنچه بر دیگر زنان میگذشت، به آسانی سپری شد و کودکش را بیمشقّت، بر زمین نهاد.
از او چنین نقل شده است که وقتی حامله بودم، نوری از من ساطع شد که با آن قصرهای بُصری در سرزمین شام را دیدم و سوگند به خدا! هرگز حملی سبکتر و راحتتر از آن را در کسی ندیده بودم. در زمان حاملگی، بشارت یافت که تو سرور امّت را بارداری و هر گاه زاده شد، بگو: «اورا از شر حسد ورزان به خدای واحد میسپارم» و او را محمد بنام. براساس روایتی دیگر، او فرمان یافت تا کودک را احمد بنامد.
در كتاب “العدد” در اين باره آمده بارداری آمنه آمده است:
روايت شده كه در وقتى قبيله قريش در قحطى شديد و سختى به سر مى برد . اما وقتى كه آمنه دختر وهب به رسول خدا (ص) حامله شد , زمين ها سبز و خرم و درختان داراى ثمر و ميوه شدند و از هر سو مسافران به سوى شهر مكه حركت كردند [ و زمينه مبادلات اقتصادى و تجارى را فراهم كردند]. در نتيجه , فراخى و نعمت فراوان شامل حال مكيان شد . لذا سالى كه حضرت آمنه به رسول خدا (ص) حامله گرديد , سال فتح و استيفاء و ابتهاج ناميده شد.
کتاب درباره حضرت آمنه مادر پیامبر(ص):
کتاب «امالنبی(ص)» به زبان عربی درباره زندگی حضرت آمنه است که نویسنده معاصر مصری، عایشه بنتالشاطی (متولد ۱۳۳۱ق/۱۹۱۳م) آن را نوشته است. کتاب امالنبی از کتابهای مجموعه «تراجم سیّدات بیت النبوة» است که بنتالشاطی درباره زنان خاندان پیامبر منتشر کرده است.
سید محمدتقی سجادی کتاب امالنبی را با عنوان «آمنه مادر پیامبر(ص)» به فارسی ترجمه کرده که نخستین بار در سال ۱۳۵۹ش منتشر شده و در سال ۱۳۷۹ش نیز دوباره چاپ شده است. همچنین احمد صادقی اردستانی کتاب مذکور را با عنوان «آمنه مادر پیامبر(ص)» ترجمه کرده و انتشارات بوستان کتاب آن را در سال ۱۳۹۴ش منتشر نموده است.