بررسی سند دعای توسل و برکات قرائت آن
توسل یکی از اعتقادات مهم مسلمان است که ریشه در قرآن کریم و روایات صحیح منقول از اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) دارد و این عقیده صرف نظر از دلیل قرآنی، از روایات صحیح شیعه و اهل سنت نیز قابل اثبات است. طبق روایات شیعه که در موضوع توسل وارد شده، ائمه طاهرین (علیهم‌السّلام) به پیامبر و بقیه ائمه (علیهم‌السّلام) توسل کرده‌اند و به شیعیان نیز دستور داده‌اند تا به اهل بیت متوسل شوند. و از طرفی، توسل شیعیان را نیز مورد تایید قرار داده‌اند. یکی از راه های متوسل شدن به خداوند خواندن دعای توسل است. سند دعای توسل چیست؟
دعای توسل
دعای توسل را علامه مجلسی در بحارالانوار آورده است و می فرماید این دعا را در یکی از نسخه های قدیمی که تألیف یکی از اصحابمان می باشد یافتم و در آن کتاب این گونه آمده بود. این دعا را محمد بن بابویه از ائمه (ع ) روایت کرده و من آن را برای هر چیز خواندم فورا اجابت شد. در کتاب بلدالامین کفعمی نیز این دعا در ضمن دعای دیگری به نام دعای فرج آمده است , (بحارالانوار, ج ۹۹, ص ۲۴۷ – بلدالامین , ص ۳۲۵). خواندن این دعا نظر به این که مضمون آن توسل به اشرف مخلوقات خداوند معصومین چهارده گانه می باشد خوب است و موجب برآورده شدن حاجات خواهد بود. اگر چه سند این دعا قوی نمی باشد.
اقسام دعای توسل
«دعای توسل» به چند دعا اطلاق می‌شود:
- دعای توسل معروف که با عبارت «اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُک وَ أَتَوَجَّهُ إِلَیک بِنَبِیک نَبِی الرَّحْمَةِ…» شروع می‌شود.
- کفعمی در بلدالامین، دعای مفصلی به نام دعای فرج نقل کرده و در ضمن آن دعای توسل را نیز آورده است.
- سید علیخان در الکلِمُ الطیب از قبس المصباح شیخ صَهْرَشتی دعای توسلی نقل کرده است.
- دعای دیگری به نام دعای توسل در البلد الامین آمده است. کفعمی این دعا را بدون ذکر سند، به عنوان دعایی که از ائمه(ع) روایت شده، معرفی می‌کند. در این دعا، خواننده دعا، در بندهای پایانی با قسم‌دادن به حق چهارده معصوم، از خداوند حاجات خود را می‌طلبد.
سند دعای توسل معروف
از نظر سندی، منبع دعای توسلِ معروف که در مفاتیح الجنان آمده، کتاب بحارالانوار است. این دعا را شیخ صدوق از ائمه معصوم روایت کرده است بدون آن که به اسناد و سلسله روایت اشاره کرده باشد. مجلسی می‌گوید: این دعا را در یکی از نسخه‌های قدیمی که تألیف یکی از اصحابمان می‌باشد یافتم و در آن کتاب این گونه آمده بود: «این دعا را محمد بن بابویه از ائمه(ع) روایت کرده و من آن را برای هر چیز خواندم فوراً اجابت شد. و دعا این است…»
زمان قرائت دعای توسل
زمان مشخصی برای قرائت این دعا گفته نشده است؛ ولی در ایران رسم بر این است که شیعیان دعای توسل را شب‌های چهارشنبه بعد از نماز مغرب و عشا در مکان‌های مذهبی و به صورت جمعی می‌خوانند. به این ترتیب خوانده می‌شود که بعد از نام بردن و توسل به یکی از معصومین با عبارت «یا حُجَّةَ اللّهِ عَلی خَلْقِهِ یا سَیدَنا وَمَوْلینا اِنّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِک اِلَی اللّهِ وَقَدَّمْناک بَینَ یدَی حاجاتِنا»، جمله «یا وَجیهاً عِنْدَ اللّهِ اِشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّهِ» در هر بند تکرار می‌شود و این دو عبارت در نام فاطمه زهرا(س) با جمله خطابی مؤنث آمده است.
و در پایان دعای «یا سادَتی وَمَوالِی اِنّی تَوَجَّهْتُ بِکمْ اَئِمَّتی وَعُدَّتی لِیوْمِ فَقْری وَحاجَتی اِلَی اللّهِ وَتَوَسَّلْتُ بِکمْ اِلَی اللّهِ وَاسْتَشْفَعْتُ بِکمْ اِلَی اللّهِ فَاشْفَعُوا لی عِنْدَ اللّهِ وَاسْتَنْقِذُونی مِنْ ذُنُوبی عِنْدَ اللّهِ فَاِنَّکمْ وَسیلَتی اِلَی اللّهِ وَبِحُبِّکمْ وَبِقُرْبِکمْ اَرْجُو نَجاةً مِنَ اللّهِ فَکونُوا عِنْدَ اللّهِ رَجاَّئی یا سادَتی یا اَوْلِیاَءَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیهِمْ اَجْمَعینَ وَلَعَنَ اللّهُ اَعْداَءَ اللّهِ ظالِمیهِمْ مِنَ الاْوَّلینَ وَالاْخِرینَ امینَ رَبَّ الْعالَمینَ» خوانده می‌شود.
آثار و برکات خواندن دعای توسل چیست؟
در وقت تنهایی و هنگامی که حاجتی دارید، متوجه خواهید شد که دعای توسل واسطه خیر شده تا شما بتوانید حاجت خود را از پروردگار طلب کرده و به آن برسید. چنین درخواستی، نشانه مقام بالای اولیای الهی نزد خداوند متعال است و هیچ منافاتی با توحید ندارد.
آیت‌الله شاه آبادی به عنوان مجتهدی که بیش‌از چهل سال است که هر روز دعای توسل را می‌خواند و معجزات فراوانی از برکات و آثار این دعا دیده است، با تاکید می‌فرماید اصل اثر این دعای پربرکت بر مداومت بر هر روز خواندن آن است و کسانی که به توصیه ایشان عمل کردند آثار و برکات مادی و معنوی زیادی را از این دعای شریف دیده‌اند.
شیخ عباس قمی در خصوص دعای توسل می گوید:
«شیخ کفعمی در کتاب بَلَدُ الأَمین دعای مفصلی موسوم به دعای فَرَج نقل کرده که این دعای تَوَسُّل در ضمن آن آمده است و به گمان من، «دوازده امام» خواجه نصیر الدین طوسی همین دعای توسّل است که آن را با صلوات بر حجّت های پاک الهی ترکیب کرده اند و مجموعه آن در یک خطبه بلیغ و رسا جا گرفته است، و کفعمی آن را در بخشهای آخر کتاب «مِصْباح» ذکر کرده است.»
دعای علقمه چه دعایی است؟به همراه متن دعا
بخشی از دعای توسل
یا فاطِمَةُ الزَّهْراءُ، یَا بِنْتَ مُحَمَّدٍ، یَا قُرَّةَ عَیْنِ الرَّسُولِ، یَا سَیِّدَتَنا وَ مَوْلاتَنا إِنَّا تَوَجَّهْنا وَ اسْتَشْفَعْنا وَ تَوَسَّلْنا بِکِ إِلَی اللّٰهِ وَ قَدَّمْناکِ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یَا وَجِیهَةً عِنْدَ اللّٰهِ اشْفَعِی لَنا عِنْدَ اللّٰهِ؛
یَا أَبا مُحَمَّدٍ، یَا حَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ، أَیُّهَا الْمُجْتَبیٰ، یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، یَا حُجَّةَ اللّٰهِ عَلیٰ خَلْقِهِ، یَا سَیِّدَنا وَ مَوْلانا إِنَّا تَوَجَّهْنا وَ اسْتَشْفَعْنا وَ تَوَسَّلْنا بِکَ إِلَی اللّٰهِ وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یَا وَجِیهاً عِنْدَ اللّٰهِ اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّٰهِ؛
یَا أَبا عَبْدِاللّٰهِ، یَا حُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ، أَیُّهَا الشَّهِیدُ، یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، یَا حُجَّةَ اللّٰهِ عَلیٰ خَلْقِهِ، یَا سَیِّدَنا وَ مَوْلانا إِنَّا تَوَجَّهْنا وَ اسْتَشْفَعْنا وَ تَوَسَّلْنا بِکَ إِلَی اللّٰهِ وَقَدَّمْناکَ بَیْنَ یَدَیْ حاجاتِنا، یَا وَجِیهاً عِنْدَ اللّٰهِ، اشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّٰهِ؛
