چگونه نماز شب بخوانم؟(۲)
همینک در مجله آنلاین فارسی ها با مطلب”چگونه نماز شب بخوانم؟(۲)” در خدمت شما کاربران گرامی هستیم .
خواندن نماز شب
نماز شب مجموعاً یازده ركعت است:
هشت ركعت که مانند نماز صبح خوانده میشود یعنی چهار تا دو ركعتی به نیت نماز شب است.
رکعت اول: يک بار سوره حمد + يک بار سوره قل هو الله احد + ركوع + سجده
رکعت دوم: يک بار سوره حمد + يک بار سوره قل هو الله احد + قنوت + ركوع + سجده + تشهد + سلام.
دو ركعت نماز شفع
بهتر است در ركعت اول آن بعد از حمد، سوره ناس و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره فلق خوانده شود.
یك ركعت نماز وتر
بعد از حمد سه بار سوره توحید و یك بار سوره فلق و یك بار سوره ناس بخوانیم و میتوان یك سوره تنها خواند، سپس دستها را برای قنوت به سوی آسمان بالا می بریم و حاجات خود را از خدا می خواهیم.
برای چهل مؤمن دعا می كنیم؛ چهل بار بگویید ( اَللّهُمَّ اِغْفِر لِلْمومِنینَ وَ اَلْمومِناتْ وَ اَلْمُسلِمینَ وَ اَلْمُسلِماتْ ) و طلب مغفرت می كنیم و هفتاد مرتبه میگوییم: «استغفرالله ربّی و اتوبُ الیه».
از پروردگار خود طلب آمرزش و مغفرت می كنیم و به سوی او بازگشت مینمایم.
آن گاه ۷ بار می گوییم «هذا مقامُ العایذٍٍِ بكَ منَ النّارِ»؛ (این است مقام كسی كه از آتش قیامت به تو پناه می برد) و بعد از آن ۳۰۰ مرتبه میگوییم: «العفو» و سپس میگوییم: «ربّ اغفرلی و ارحمنی وتُب عَلیَّ انّكَ انتَ التّوابُ الغفُورُ الرّحیم». و سپس ركوع + سجده + تشهد + سلام.
در پایان نماز شب تسبیحات حضرت زهرا(س) (۳۴ مرتبه، الله اكبر، ۳۳ مرتبه، الحمد لله و ۳۳ مرتبه، سبحان الله) را میگوییم.
نماز شب را میتوان آسانتر خواند:
در زیر برخی از احکام مربوط به نماز شب که بعضا به ساده کردن نحوه اقامه و خواندن نماز شب کمک میکنند، آورده می شوند:
همانطور که گفته شد نماز شب ۱۱ رکعت است که در ۶ نماز جداگانه اقامه میشود که از میان آنها نماز شفع ارجحیت دارد. بنابراین می توان هنگام کم بودن وقت تنها به نماز شفع نیز اکتفا نمود.
وقت نماز شب از نیمه شب تا فجر صادق است و هنگام سحر از سایر مواقع بهتر است و تمامی ثلث آخر شب سحر محسوب می شود و افضل از آن خواندن نماز شب نزدیکی های فجر است.
از آنجایی که نماز شب، نماز مستحبی است انسان می تواند نماز شب را نشسته بخواند حتی به اختیار. ولی اگر می خواهد نشسته بخواند بهتر آن است که هر دو رکعت نشسته را یک رکعت ایستاده حساب کند.
بنابراین باید هشت بار دو رکعت نشسته و هر دو رکعت به یک سلام که جمعاً شانزده رکعت می شود به نیت نماز شب بخواند و دوباره دو رکعت هر دو رکعت به یک سلام به نیت نماز شفع و دو بار یک رکعت هر یک رکعت به یک سلام به نیت نماز وتر، ولی در حال اضطرار و مریض همان یازده رکعت کفایت می کند.
شخص مسافر میتواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند. همچنین فردی که میترسد خواب بماند و وقت نماز شب او بگذرد می تواند نماز شب را پیش از نیمه شب بخواند.
این حکم برای کسانی که برای خواندن نماز شب بعد از نیمه شب عذری دارند مانند پیرمردان و یا کسی که از سرد شدن هوا می ترسد می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند.
خواندن سورهها در رکعتهای نماز شب لازم نیست و می تواند فقط به خواندن سوره حمد اکتفا کند. هم چنین قنوت در رکعتهای دوم مستحب است و می تواند بدون قنوت بخواند. در ضمن نماز وتر که یک رکعت است را می توان بدون قنوت به جا آورد.
لازم نیست همه یازده رکعت نماز شب را در یک نوبت بخواند، بلکه می تواند در دو یا سه نوبت خوانده شوند.
در روایت آمده است که مستحب است که نماز شب را بلند بخواند تا اگر از خانواده اش کسی می خواهد برای به نماز شب برخیزد بیدار شوند. البته اگر گمان آن رود که بلند خواندن نماز شب سبب ریا یا آزار و اذیت ساکنین آن خانه شود، نباید بلند خوانده شود.
فضیلت نماز شب در کلام ائمه اطهار (ع)
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمود: نماز شب سلاحي در برابر دشمنان است.
«بحار الانوار، ج۸۷، ص۱۶۱»
امام صادق – عليه السلام – فرمود: شرافت مؤمن در نماز شب اوست.
«الكافي، ج۳، ص ۴۸۸»
امام رضا – عليه السلام – فرمود: نماز شب بر روزي انسان مي افزايد.
«وسائل الشيعه، ج ۵، ص ۲۷۲»
امام صادق – عليه السلام – فرمود: نماز شب سبب اداء شدن قرض و دين مي شود.
«ثواب الأعمال، ص ۴۲»
امام صادق – عليه السلام – فرمود: خداوند متعال مي فرمايد: دارائي و فرزندان، زيور زندگي اين جهانند، هشت ركعتي كه بنده در آخر شب مي خواند، زيور آخرت است.
«بحار الانوار، ج۸۳، ص۱۲۶»
امام صادق – عليه السلام – فرمود: دروغ گفته است كسي كه گمان كند نماز شب مي خواند و گرسنگي مي كشد، زيرا نماز شب روزي در روز را ضمانت مي كند.
«وسائل الشيعه، ج۳، ص۲۷۱»
رسول خدا – صلي الله عليه و آله – فرمود: خانه هائي كه شبها در ميان آنها نماز شب گزارده مي شود و نيز قرآن تلاوت مي شود براي ساكنان آسمان مي درخشند چنانچه ستارگان آسمان براي ساكنان زمين مي درخشند.
«أعلام الدّين، ص ۲۶۲»
پيامبر اکرم – صلي الله عليه و آله – فرمود: به نماز شب إهتمام كنيد كه فرد ذليل به كمك آن عزيز مي گردد.
«كتاب التَّهَجُّد، ص ۱۸۵»
نماز شب
سیره پيغمبر اكرم«صلی الله علیه وآله و سلم» و ائمه اطهار«سلام الله علیهم» چنین بوده است که پس از اقامه نماز مغرب و عشاء و به جا آوردن نوافل، به استراحت میپرداختهاند و در نیمه دوّم شب بیدار بودهاند.
علمای بزرگ، دانشمندان و کسانی که موفّقیّتی کسب کردهاند نیز از همین سیره تبعیّت کردهاند و در نیمه دوّم شب علاوه بر عبادت و راز و نیاز با خدای سبحان، به امور علمی و تحقیقی خود نیز رسیدگی میکردهاند. علمای بزرگواری نظیر علامه طباطبائي«ره» و مرحوم صاحب جواهر«ره»، در ذیل کتابهای ارزشمندی همچون تفسیر المیزان و جواهرالکلام، ساعت ختم مکتوبات یا حلّ مشکلات و سؤالات علمی خود را اندکی مانده به اذان صبح، نوشتهاند.
پایبندی حضرات معصومین«سلام الله علیهم» به شب زندهداری و اهتمام بزرگان دین به این امر مهم، حاکی از اهمیّت فوقالعاده احیاء و شب بیداری در مکتب انسان ساز اسلام است. به همین جهت احیاء و شب زندهداری به عنوان یکی از مستحبّات مؤکّد در شبهای قدر تعیین شده است؛ بنابراین اهل معرفت نیز باید شب زندهدار باشند.