نقشه و شهرستان های استان یزد
نقشه و شهرستان های استان یزد
استاان یزد یکی از استان‌های ایران به مرکزیت شهر یزد است.
جمعیت
جمعیت استان یزد طبق آخرین سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۱،۱۳۸،۵۳۳ نفر (۳۴۰،۶۵۷ خانوار) نفر بوده است.
پیشینه
در اولین قانون تقسیمات کشوری ولایت یزد یکی از ۱۲ ولایت ایران بود.
در دومین قانون تقسیمات کشوری مصوب سال ۱۳۱۶، شهرستان یزد و اصفهان استان دهم را تشکیل می‌دادند.
در سال ۱۳۴۸ یزد از استان اصفهان منتزع و به فرمانداری کل تبدیل گردید.
این استان تا سال ۱۳۵۲یکی از شهرستان‌های استان دهم محسوب می‌گردید
که در سال ۱۳۵۲ با مصوبه هییت وزیران به استان ارتقاء پیدا کرد.
یزد در مرکز ایران قرار گرفته و از پیرامون با استان‌های اصفهان، خراسان جنوبی، کرمان و فارس همسایه است.
این استان در حدود ۷۴۴۹۳ کیلومتر مربع وسعت داشته
و به تنهایی چهار و نیم درصد از کل مساحت ایران را در بر می‌گیرد.
در فصول بهار و تابستان، آب و هوای بیشتر مناطق استان،
گرم و خشک و در فصول زمستان و پاییز سرد و نسبتاً مرطوب است.
یزد دومین شهر ایران پس از بم است که در یونسکو به ثبت جهانی رسیده‌است.
یزد، مرکز استان و شهرستان یزد
در برخی از منابع، بنای اولیهٔ برخی از شهرهای استان را به سلیمان پیامبر، ضحاک، اسکندر مقدونی و ابراهیم پیامبر نسبت داده‌اند.
آثاری چون دست‌افزارهای به‌دست‌آمده از
دره‌های شیرکوه، نگاره‌های کوه ارنان و سفال‌های منقوش قلعهٔ میبد نشان‌دهندهٔ تمرکز مدنیت یزد در گذشته در چهار منطقهٔ استان هستند:
بافق و فهرج، یزد، اشکذر و میبد و اردکان.
نام
واژهٔ «یزد» به معنی پاک و مقدس است
و شهر یزد نیز به مفهوم شهر خدا و سرزمین مقدس است.
کشاورزی
به دلیل خشکی آب و هوا و اندک بودن میزان بارندگی بین استان‌های ایران کمترین منبع آب کشاورزی در یزد قرار دارد.
عمده محصولات کشاورزی این استان به ترتیب در شهرستان های خاتم و ابرکوه تولید می‌شود.
محصولاتی همچون گندم، ذرت، زرد آلو، انار، بادام، پسته، انگور و غیره در این شهرستان ها تولید می‌شود
و اغلب با شهرستان‌های شمال فارس مبادلات کشاورزی خود را انجام می‌دهند.
در سال های اخیر با توجه به بازده بالای محصولات گلخانه ای و همچنین مبارزه با کم آبی در منطقه هرات گلخانه های زیادی شکل گرفته اند
که تولیدات متنوعی همچون خیار، گوجه فرنگی، آلوئه ورا و فلفل دلمه ای را روانه بازار کرده است.
یکی از موفق ترین کشت های گلخانه ای شهر هرات میوه استوایی پاپایا بوده است
که برای نخستین بار در ایران به صورت گلخانه ای عمل آورده شده است.
از دیگر محصولات کشاورزی استان یزد می‌توان به خرما اشاره کرد
که در شهرستان بافق تولید می‌شود.
علاوه بر شهرستان‌های نامبرده در شهرستان بهاباد کشت زعفران و در شهرستان‌های اشکذر و یزد کشت گلخانه‌ای رواج دارد.
منطقه قاسم‌آباد در جنوب شهر یزد از قدیم محل کاشت محصولات صیفی و سبزیجات بوده‌است.
همچنین کاشت برنج به‌طور محدودی در مناطقی از شهرستان مهریز و طبس رواج دارد
که سطح زیر کشت آن تقریباً ۶۰ هکتار است.
بدیهی است به دلیل کم‌آبی کشت دیم در استان یزد رواج ندارد
به استثناء کشت گیاهان دارویی در دامنه‌های شیرکوه به صورت دیم.
از دیگر مناطق کشاورزی استان یزد را می‌توان شهرستان‌های تفت و اردکان و میبد را نام برد،
در این شهرستان‌ها بیشتر محصولات باغی مانند انار به عمل می‌آید.
به علت کم‌آبی این استان بیشتر جنبه صنعتی دارد.
صنایع و منابع تأمین انرژی
برجهای خنک‌کننده نیروگاه سیکل ترکیبی یزد
استان یزد را به دلیل ذخایر معدنی «بهشت معادن» می‌نامند.
این استان دومین استان معدنی ایران پس از کرمان است.
از ۶۰ نوع ماده معدنی کشور ۵۰ گونه آن به‌طور قطع در یزد موجود است.
هرچند فعلاً تنها ۳۰ گونه آن قابل استخراج است.
معدن سرب و روی مهدی‌آباد یکی از این معادن است
که بزرگترین معدن از نوع خود در جهان محسوب می‌شود.
صنعت بافندگی یزد از شهرت زیادی برخوردار است.
صنعت شیرینی‌سازی در استان یزد از قدمتی دیرینه برخوردار است
و محصولات آن صاحب شهرتی شده‌اند که از مرزهای ایران فراتر رفته‌است.
مهم‌ترین شیرینی‌جات یزدی با نام‌های قطاب، پشمک و باقلوا شهرت دارند.
بیشترین تولیدات واحدهای صنعتی شهر را
منسوجات، کاشی و سرامیک و فرش ماشینی تشکیل می‌دهد.
واحدهای صنعتی استان یزد عمدتاً در شهرک‌های صنعتی یزد و میبد و اردکان متمرکز شده‌اند.
همچنین یزد دارای معادن زیادی است
که مهم‌ترین آن‌ها معدن سنگ آهن چادرملو و چغارت بافق و معدن سرب و روی کوشک بافق ، فسفات آسفوردی بافق هستند.
معادن غنی اورانیوم نیز در اواخر دهه ۸۰ در منطقه ساغند اردکان کشف شده‌است.
جمعیت استان یزد در سال ۱۳۹۳ به‌طور تخمین بیش از یک میلیون و یکصد هزار تن محاسبه شده‌است.
برق استان یزد توسط شرکت برق منطقه‌ای یزد که از سال ۱۳۶۸ تأسیس گردیده‌است تأمین می‌شود.
این شرکت با فروش بیش از ۵۲ درصد از فروش کل خود در سال به مشترکین صنعتی (بالغ بر ۳ میلیارد کیلووات ساعت انرژی در سال ۸۵) سهم مهمی از صنعت استان را تشکیل می‌دهد.
پیک برق استان در سال ۹۱ حدود ۹۳۰ مگاوات بوده که حدود ۵۵ درصد از این میزان مربوط به صنایع فولاد است.
در اواخر بهار ۱۳۹۲، توان نامی نیروگاه‌های نصب‌شده در این استان ۱۴۲۰ مگاوات اعلام شده‌است.
از جمله منابع تأمین انرژی در این استان می‌توان به نیروگاه سیکل ترکیبی شیرکوه، کوشک بافق ،نیروگاه سیکل ترکیبی چادرملو، نیروگاه زنبق یزد و نیروگاه خورشیدی یزد اشاره نمود.
تاریخ و فرهنگ
استان یزد از سرزمین‌های تاریخی است که در میان ایالت‌های قدیمی و بزرگ از جمله پارس، اصفهان، کرمان و خراسان قرار داشته‌است.
آبادی نشینی در این منطقه از قدمت طولانی برخوردار می‌باشد. این سرزمین از گذرگاه‌های مهم در دوره‌های تاریخی محسوب می‌شده‌است.
این ناحیه در دوره هخامنشیان از راه‌های معتبر موسسه‌های راهداری، مراکز پستی و چاپاری برخوردار بوده‌است.
راهداری در یزد از زمان قدیم چنان اهمیتی داشت
که خاندان آل مظفر از منصب راهداری ناحیه میبد به پادشاهی رسیدند.
این استان از درگیری‌ها و جنگ‌های تاریخ کشور ایران تا حدودی ایمنی داشته‌است.
سخت‌گذر بودن راه‌ها به همراه محدودیت منابع آبی مانع عمده تسخیر این منطقه توسط بعضی از حکومتهای بزرگ و کوچک پیرامون این منطقه در طول تاریخ بوده‌است.
وجود آثاری از مهر و آناهیتا، ایساتیس و هخامنشی و زندان اسکندر و برج و بارو و کهن درهای بزرگ و عظیم و پناهگاه‌های متعدد و موبدان و سران ساسانی
و ابنیه و یادگارهای بعد از اسلام نظیر مساجد و امامزاده‌ها و مزارها نشانگر فرهنگ و تمدن قبل و بعد از دوره اسلامی بوده‌است.
مردم
نظرسنجی سال ۱۳۸۹
طی پژوهشی که به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۹ انجام شد
و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظر سنجی نمونه‌گیری شد در این استان به قرار زیر بود:
اقوام استان یزد
قومیت درصد
فارس
۹۸٫۶%
عرب
۰٫۵%
بدون جواب
۰٫۹%
مردمان یزد با مردمان استان‌های دیگر اکثراً خویشاوندی دارند.
از قدیم الایام روابط تجاری و فامیلی قدرتمند با شهرهای انار و رفسنجان به دلیل تجارت پسته،
با شهرهای طبس و تربت حیدریه به دلیل بودن بر سر راه یزد مشهد و با شهرهای آباده ، شهر بابک ، نیریز ، اقلید ،
بوانات و جندق و شهرستان خور و بیابانک به دلیل خرید و فروش محصولات کشاورزی و مرکزیت داشتن اداری، آموزشی و سیاسی یزد در مرکز ایران وجود دارد.
پیشنهاد می کنیم مقاله “نقشه و شهرهای استان سمنان” را نیز مطالعه بفرمایید
اماکن دیدنی استان یزد
آسیاب آبی اشکذر
امام زاده عبدالله بافق
بقعه قاضی میر جعفر بافق
تپه‌های شن روان صادق آباد بافق
خانه وحشی بافقی
مسجد ملا احمد مجومردصدوق
(- گنبد عالی (ابرکوه)
آتشکده زرتشتیان یزد
منارجنبان خرانق اردکان
امامزاده سید هاشم شریف‌آباد اردکان
پیر سبز هریشت اردکان
پیر سبز چک چک اردکان
بازار چهار سوق اردکان
مسجد جامع اردکان
خانه تقدیری اردکان
آسیاب دژک اردکان
مسجد نخستین اردکان
حمام بازار اردکان
نارین قلعه میبد
برج کبوتر خانه میبد
کاروانسرای شاه عباسی میبد
یخچال میبد
آسیاب دو سنگی میبد
گنجینه قنات اردکان (قنات گردی)
مسجد جامع ندوشن (میبد)
مقبره سید رکن الدین
مقبره سید شمس الدین
آب انبار شش بادگیر
میدان امیر چخماق
خانهٔ لاری‌ها
رباط ساغند اردکان
زندان اسکندر
سرو کهن ابرکوه
قنات زارچ
غار چهار طاقی
قلعهٔ مروست.
مسجد جامع کبیر یزد
مسجد ریگ که به زیر خاک رفته بود و الان به روی خاک آمده
مجموعه باغ وزیر حجت آباد صدوق
مسجد شاه ولی
میدان و حمام خان
باغ دولت‌آباد
مسجد فهرج.
* مسجد جامع بافق
ارگ عبدالرضا خان بافقی
قلعه باقرآباد و صادق آباد بافق
مجموعه اب انبارهای احمدآباد اردکان
خانه سنایی اردکان
خانه آیت الله خاتمی اردکان
بازارچه چهارسوق مسجد جامع کبیر یزد
همچنین از مناطق خوش آب وهوای استان مهریز، تفت، ده بالا، طزرجان، منشاد و غربال‌بیز هستند.
تقسیمات استانی
استان یزد درسال ۱۳۵۲از استان اصفهان جدا شد.
استان یزد دارای ۱۰ شهرستان، ۲۱ بخش ، ۴۵ دهستان و ۲۱ شهر است
آشنایی با استان یزد
قدم در یزد که بگذارید تاریخ تمام قد با قامتی خشتی و بی پیرایه مثل تمام کویر به استقبالتان می آید. اینجا بادگیرها قد علم کرده و هر روز باد را به بازی می گیرند
و خنکای نسیم را در زیر تابش نرم و زیرکانه آفتاب به جانتان می ریزند.
بادگیرها کاری می کنند که باد مثل یک سمفونی حیات بخش باشد که انگار بودنش مثل خورشید حیات بخش و الزامی است.
از آسمان که فاصله بگرید کویر آدم های این سرزمین خشتی را آنقدر محکم و شکست ناپذیر بارآورده است
که برای جستن زندگی تا اعماق زمین نفوذ کرده اند و با هوش و درایت و اندکی ذوق هنرمندانه قنات ها را خلق کرده اند.
قنات ها هم با زیرکی تمام آب را دور از چشم خورشید و دلبری های داغش طوری در جابجا می کنند
که هیچ کویری و هیچ باغ و زمینی در حسرت دیدن آب دست و پا نزند.
قنات ها هم یک پای موسیقیدان هستند و اگر خوب گوش بسپارید
سمفونی آب را با رنگی از حیات و امید هزاران سال است که به روی صحنه زندگی در کویر آورده اند.
خشت، قنات، بادگیر، خورشید و قناعت از یزدی ها آدم هایی صاف و ساده و محکم ساخته و شهرشان را به مقصدی ایده آل برای هر سفردوستی مبدل کرده است.
اگر قصد دارید تا تاریخ را به روایتی دیگر ببینید و بشنوید
و از طبیعت زیبای ایران لذت ببرید سری به استان سراسر زیبا و کویری یزد بزنید و شگفتی هایش را از نزدیک ببینید.
اردکان، سرزمینی مقدس
شهر یزد مرکز استان پهناور یزد است و از لحاظ وسعت و تراکم جمعیت در رتبه اول قرار می گیرد.
رتبه دوم اما هم از حیث وسعت و هم از لحاظ تراکم جمعیت در بین شهرهای این استان زیبا متعلق به شهر تاریخی اردکان است.
اردکان که مرکز شهرستان اردکان است، شهری است
که انگار تاریخ در گوشه و کنارش توقف کرده و به تماشای رهگذران نشسته است.
این را بناهای خشتی و یکرنگ اردکان و کوچه های بلند و مسقفی می گویند که چند صد سال است سالم و پابرجا باقی مانده اند.
سرزمینی با معادن غنی که قطب تولید فولاد و صنایع سرامیکی کشور است
و باغات پسته و حلوای ارده خوش طعم آن زبانزد عام و خاص است.
اما اردکان برای زرتشتی های ایران و سراسر جهان از جایگاه خاصی برخوردار است.
زیارتگاه پیر سبز چک چک در دل کوه های اردکان یکی از زیارتگاه های مهم شهر اردکان است که همه ساله در اواخر خرداد ماه میزبان زرتشتیان است.
علاوه بر این زیارتگاه، زیارتگاه پیرسبز هریشت نیز در ۱۵ کیلومتری اردکان یکی دیگر از بناهای تاریخی و البته زیارتگاه های مهم زرتشتیان است که در روز ۱۸ فروردین میزبان مراسمات متنوعی است.
مسجد جامع زیبای اردکان که از دوره صفویه به یادگار مانده در کنار مسجد حاج محمد سعیدا، خانه تاریخی تقدیری ها، کاروانسرای ارجنان و قلعه خرانق از دیگر آثار تاریخی شهر است که از دوره های مختلفی به یادگار مانده است.
اگر به طبیعت گردی علاقمندید می توانید سری به پارک ملی سیاهکوه بزنید و یا خودتان را به غار مقدس زرتشتیان به نام اشکفت یزدان برسانید.
اگر به اردکان سفر کردید حتما سری به کوچه مسقف ضیایی ها که شما را از خانه ضیایی ها یکراست به مسجد چرخاب می رساند بزنید و بافت اردکان را از نزدیک ببینید.
اگر هم به موزه علاقمندید خودتان را به موزه مردم شناسی اردکان برسانید.
برای اقامت در این شهر زیبا می توانید سری به هتل های اردکان باغ سرای اردکان بزنید اما اگر به اقامت در اقامتگاه های بوم گردی و سنتی علاقمندید اقامتگاه بوم گردی انار عقدا اردکان و یا ماه بی بی اردکان گزینه های مناسبی برای یک اقامت به یاد ماندنی هستند.
میبد، شهر جهانی زیلو
دومین شهر تجاری و مرکزشهری استان یزد شهر میبد مرکز شهرستان میبد است
که به قطب کاشی و سرامیک ایران شهره است.
شهر سفال های زیبا و چشم نواز که در همین چند سال اخیر موفق شده تا زیلوی ساده و هنرمندانه اش را نیز به ثبت جهانی برساند
و نامش را به عنوان شهر جهانی زیلو ماندگار نماید.
میبد به سبب دارا بودن آثار باستانی و تاریخی فراوان یکی از غنی ترین شهرهای ایران است
که همه ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است.
وجود قلعه های تاریخی فراوان همانند نارین قلعه یا نارنج قلعه یادگار خشتی ساسانیان، قلعه خشتی و گلی مهرجرد یادگاری از زندیان و قلعه بارچین یادگاری از زرتشتیان است
که هرکدامشان شگفتی های منحصربفردی را دارا هستند.
به این قلعه های تاریخی آثاری همچون چاپارخانه میبد از دوره قاجار، یخچال شگفت انگیز خشتی و تاریخی متعلق به دوران صفویان، مسجد جامع تاریخی و وسیع میبد،
برج کبوترخانه، آب انبار چند صد ساله کلار، آسیاب آبی بیده، کاروانسرای شاه عباسی، خانه وکیل و قلعه رکن آباد را در کنار چندین اثر تاریخی دیگر را هم می توانید اضافه کنید
تا این شهر باستانی به یک مقصد تمام عیار و آرام بخش مبدل شود.
اگر سری به موزه سفال و یا موزه زیلو شهر میبد نیز بزنید
از دیدن این همه زیبایی و هنر در این شهر تاریخی و غنی شگفت زده خواهید شد.
اگر قصد اقامت درهتل های میبد را داشتید
می توانید سری به هتل بهجت میبد بزنید اما اگر به دنبال اقامتگاه های بوم گردی میبد هستید
می توانید شبی را در اقامتگاه بوم گردی هوم و یا روستای میبد بگذرانید.
بافق، شهر نخل های کویری
یکی دیگر از شهرهای جذاب استان یزد بدون شک، شهر زیبای بافق مرکز شهرستان بافق است.
شهری که در میانه کویر جا خوش کرده و چشم اندازهای دلربای کویری اش شهره عام و خاص است.
شاید تصور نخلستان در این شهر کویری کمی دشوار و دور از ذهن باشد
اما حتما آوازه خرمای مرغوب بافق به گوشتان رسیده و طعم این خرماهای خوشمزه را چشیده اید.
بافق اما همانند سایر شهرهای کویری یزد پر از یادگارهای تاریخی و ارزشمند است.
در این شهر خشتی و کویری می توانید سری به خانه وحشی بافقی شاعر پرآوازه ایران زمین، حمام تاریخی کاکامیر با معماری جذاب، ارگ وسیع عبدالرضاخان بافقی یادگاری از قاجار، قلعه باقرآباد،
باغ زیبای تیتو به جا مانده از دوره صفویه، مسجد جامع و میدان خان بافق بزنید
و از دیدن این همه تاریخ و اصالت لذت ببرید.
اما اگر به طبیعت گردی علاقمندید
و به دنبال کویرهای رشک برانگیز هستید
می توانید به کمپ شن و شادن بروید و کویرنوردی را با طعم هیجان تجربه کنید.
کویر صادق آباد و کویر درانجیر در کنار مغستان یا همان کویر ریگ زرین از دیگر گزینه های پیش روی شماست.
اگر هم هوس زیارت به سرتان زد سری به امامزاده عبدالله بزنید و روحتان را جلا دهید.
در اطراف شهر بافق نیز روستاهای بسیار زیبا و چشم نواز قرار دارند
که طبیعت سرسبز و باطراوتشان خشکی کویر را به یکباره محو می کند.
روستای قطرم، روستای باجگان و روستای شادکام از زیباترین روستاهای شهرستان بافق هستند.
اما علاوه بر کویر و روستاهای زیبا پارک آهنشهر، چشمه پیروزه، دره سنگاب و منطقه کالمند از دیگر گزینه های مناسب برای طبیعت گردی است
که حتما به مذاقتان خوش خواهدآمد.
برای اقامت در هتل های بافق می توانید سری به اقامتگاه های بوم گردی باغ دلگشا و سرای بهشت بزنید اما اگر به دنبال اقامت در هتل هستید
می توانید روی هتل نیکان بافق حساب کنید.
تفت، هوایی مطبوع در قلب کویر
تفت مرکز شهرستان تفت در ده کیلومتری شهر یزد بوده است.
به دلیل مجاورت با کوه های بلند شیرکوه، تفت برخلاف نامش در مقایسه با سایر شهرهای کویری یزد همانند بهشتی با آب و هوای مطبوع و دلکش است
البته برخی تفت را به معنای سبدی انباشته از میوه می دانند.
شهری با باغ های شکوهمند انار، بادام و زردآلو که شما را به ییلاقی خوش منظر در قلب کویر می کشاند.
بهتر است بازدیدتان را از مرکز شهر و از مجموعه شاه نعمت الله ولی آغاز کنید.
در این بخش می توانید در کنار بازار و مدرسه و آب انبار تاریخی این مجموعه زورخانه، مسجد و حسینیه معروف آن را نیز از نزدیک ببینید.
آرامگاه شاه خلیل فرزند شاه نعمت الله در کنار آرامگاه بی بی و نخل نمادین و مشهور تفتی ها که همه ساله در محرم و صفر بر روی دوش مردم عزادار قرار می گیرد
از دیگر دیدنی های جذاب این مجموعه است.
باغ علی نقی خان، باغ صدری و باغ حافظی از جمله باغ های زیبا و تاریخی تفت هستند که حتما باید سری به آن ها بزنید.
آتشکده چم، قدمگاه مرتضی علی، قلعه توران پشت و کاروانسرای دهشیر از دیگر جاذبه های تفت است که در حوالی این شهر زیبا قرار گرفته است.
اگر به طبیعت گردی علاقمندید حتما سری به آبشار دره گاهان و چشمه تامهر در دامنه شیرکوه بزنید.
اما پیست طبیعی سخوید یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های طبیعی در حوالی شهر تفت است که تصورش در میان استان کویری یزد کمی دور از ذهن است.
اگر به فکر اقامت درهتل های تفت، این ییلاق کویری هستید
می توانید به فکر رزرو اقامتگاه های بوم گردی دوسرو، ناردونه و یا حاجی خان تفت باشید.
مهریز، شهر تاریخ و طبیعت
دومین شهر پرطرفدار استان یزد شهر زیبای مهریز است.
مهریز به سبب نزدیکی شیرکوه به نسبت سایر مناطق استان در بخش کوهستانی خود دارای آب و هوای مطبوع و معتدل است
اما بخش خشک و بیابانی آن همانند سایر مناطق کویری است.
این شهر با انبوه باغ های پسته، بادام، انجیر، گردو و زردآلو یکی از زیباترین شهرهای استان یزد است.
شهر مهریز با داشتن چشمه زیبا و پرآب غربال بیز یکی از پرآب ترین شهرهای استان نیز می باشد
که از طریق قنات ها آب شهرهای و زمین های مجاور را نیز تا حدودی تامین می کند.
این شهر دارای قدمت تاریخی بالایی است و برخی تاسیس آن را به مهرنگار دختر پادشاه ساسانی نسبت می دهند.
یکی از برترین جاذبه های دیدنی شهر مهریز باغ زیبای پهلوان پور است که در ردیف باغ های ایرانی ثبت شده در یونسکو قرار داشته و متعلق به دوره قاجار است.
کوه ریگ مهریز نیز با دارا بودن خاصیت درمانی برای دردهای عضلانی پا و کمر یکی از پرطرفدارترین جاذبه های این شهر زیباست.
از دیگر جاذبه های طبیعی این شهر زیبا می توان به چشمه و آبشار غربال بیز در دامان شیرکوه اشاره کرد که طراوتی شورانگیز دارد.
روستای تاریخی سریزد با قدمتی ۳۰۰۰ ساله و مجموعه تاریخی باشکوهی شامل کاروانسرای صفوی، چاپارخانه، مسجد جامع سریزد، رباط کهنه و قلعه افسانه ای سریزد در نزدیکی شهر مهریز یکی از مهم ترین مقاصد گردشگری این شهر و تنها بخش از آثار غنی تاریخی مهریز است.
کاروانسرا یا همان رباط زین الدین که از دوره صفویه به یادگار مانده است یکی دیگر از جاذبه های تاریخی این شهر زیباست.
اگر قصد اقامت در هتل های مهریز را داشتید می توانید به اقامتگاه های بوم گردی سرای مهرگرد، سرای جهانگرد، کیان و ریواس مهریز مراجعه کنید.
فهرج، روستایی هزاران ساله در همسایگی کویر
در میان شهرها و شهرستان های استان یزد اگرچه فهرج تنها یک روستا و مرکز دهستان فهرج است
اما این روستا با قدمت ۵۰۰۰ ساله خود یکی از قدیمی ترین نقاط استان در ۳۰ کیلومتری شهر یزد است که حتما ارزش دیدن را دارد.
این روستا که در مسیر بزرگراه یزد بافق قرار گرفته با خانه ها و کوچه های مسقف خشتی و گلی خود یکی از زیباترین روستاهای کویری ایران است.
مسجد جامع فهرج با قدمتی بالغ بر ۱۲ قرن، قلعه باستانی و تاریخی فهرج با بیش از چهارصد سال قدمت، آب انبار حسینیه به یادگار مانده از دوره صفویه، چاه چهل دختران، مسجد علاقوندی و مجموعه شهدای فهرج با بیش از ۵ قرن قدمت بخشی از دیدنی های تاریخی این روستای تاریخی و زیباست.
روستای فهرج در چند سال اخیر به سبب داشتن یک کمپ کویری مجهز و فوق العاده که مکانی هیجان انگیز برای یک تفریح کویری تمام عیار است بر سر زبان ها افتاده است.
اگر قصد اقامت درهتل های فهرج را داشته باشید می توانید
در اقامتگاه های بوم گردی فروردین و کدخدا شب به یاد مادنی را پشت سر بگذارید.
ابرکوه، مامن قدیمی ترین جاندار یزد
ابرکوه یزد یکی از شهرهای تاریخی این استان است که نامش با سرو ۴۵۰۰ ساله و قدیمی این شهر گره خورده است.
این شهر با خانه تاریخی آقازاده و بادگیر منحصربفردش در سطح جهان نیز شهره است.
خانه آقا زاده در کنار خانه سیدعلی آقا و خانه موسوی پردیس تاریخی این شهر را تشکیل می دهد.
گنبد عالی، خانه صولت، آب انبار ابرکوه، میان قلعه، مسجد نظامیه، یخچال و خندق ابرکوه از دیگر آثار تاریخی این شهر زیباست.
اقامتگاه سنتی خانه مستوفی گزینه شما برای اقامت در این شهر تاریخی است.
شاهدیه، ریه تنفسی یزد
شاهدیه یکی از شهرهای شهرستان یزد با باغ های انار زیبا، کوچه باغ های خاطره انگیز، آب انبارها و کاروانسراها و خانه های تاریخی است که در نزدیکی شهر یزد قرار دارد.
قلعه تاریخی ابرندآباد، کاروانسرای تاریخی شاهدیه و مسجد باغستان از دیگر بناهای تاریخی و دیدنی شاهدیه است.
برای رزرو هتل در شاهدیه اقامتگاه بوم گردی بابا خداداد شاهدیه تنها واحد اقامتی این شهر نوتاسیس و زیبا با باغ های خاطره انگیز است.
*
یزد سرزمین آب‌انبارها، بادگیرها و کوچه‌های آشتی‌کنان است.
خاکی کویری که تاریخی چندهزارساله را در خود دارد.
تاریخچه
یزد کلمه‌ایست باستانی که به «یُشت»، «یسن» یا «یزت» برمی‌گردد و به مفاهیم نیایش، ایزد و پرستش نزدیک است.
استان یزد با قدمتی سه‌هزارساله مملو است از آثاری که در گوشه‌و‌کنار آن پراکنده‌اند؛ سنگ‌نوشته‌های کوه ارنان، سفال‌های نقش‌دار نارین‌قلعه‌ی میبد و و آثار معماری یافته‌شده در آن دلیلی بر این مدعی هستند.
جغرافیا
یزد استانی در مرکز ایران است که از شمال با خراسان رضوی، شمال غربی با سمنان، از غرب با اصفهان، از شرق با خراسان جنوبی، از جنوب و جنوب غربی با فارس و از شرق و جنوب شرقی با کرمان همسایه است.
خشکی استان باعث شده کشاورزی تنها در برخی مناطق آن رواج داشته باشد. بعضی محصولات این استان را انار، پسته، غلات، پنبه، چغندر قند، کنجد و خرمای بافق تشکیل می‌دهند.
استان یزد گونه‌های جانوری خاصی را در خود جای داده است و همین امر موجب شده بخش قابل توجهی از این استان به مناطق شکارممنوع و حفاظت‌شده اختصاص یابد.
گور ایرانی، کاراکال، بزمجه بیابانی، هوبره، باقرقره شکم‌سیاه و یوزپلنگ آسیایی در این منطقه زندگی می‌کنند.
آب و هوا
این استان که روی کمربند خشک جهانی قرار گرفته است، تابستان‌هایی خشک، گرم و طولانی و زمستان‌هایی سرد و تقریبا مرطوب دارد. از ابتدای اسفند تا اوایل اردیبهشت که هوا معتدل است، زمان مناسبی برای سفر به شهرهای این استان به حساب می‌آید.
شهرهای استان یزد
بیشتر شهرهای این استان قدمتی بسیار دارند و آثار باستانی بااهمیتی را در دل خود جای داده‌اند.
یزد، میبد، اردکان، مهریز، تفت، ابرکوه، اشکذر و بافق برخی از این شهرهای کویری هستند.
یزد –اولین شهر خشتی جهان- نخستین شهر ایران است
که در یونسکو به ثبت رسیده است
و به این‌خاطر که بافت سنتی آن دست‌نخورده باقی مانده است
مورد توجه گردشگران ایرانی و خارجی بسیاریست.
در مورد ساخت یزد روایت‌های متعددی وجود دارد؛
برخی آن را به اسکندر مقدونی و برخی دیگر به یزدگرد اول نسبت می‌دهند
. یونانیان در کتاب‌هایشان از این شهر با نام «ایستایس» یاد کرده‌اند.
آب‌انبارها بخشی از جاذبه‌های دیدنی این شهر هستند؛
آب‌انبار شش بادگیری و آب‌انبار رستم‌گیو از نمونه‌های این بناهای قدیمی هستند.
آتشکده‌ي بهرام، مجموعه‌ی امیرچخماق، موزه‌ی مارکار، خانه‌ی هنر، مدرسه‌ی ضیاییه یا زندان اسکندر،
موزه‌ی آب، خانه‌ی لاری‌ها، مسجد جامع کبیر، بازار خان، موزه‌ی مردم‌شناسی حیدرزاده، باغ دولت‌آباد و حمام ابوالمعالی از دیگر دیدنی‌های شهر هستند.
پیشنهاد می کنیم مقاله “ سر پل ذهاب کجاست؟جمعیتفنقشه و اطلاعات زلزله” را نیز مطالعه بفرمایید
اقامت‌گاه‌ها
از بین هتل‌های یزد هتل پارسیان صفائیه، هتل داد، هتل باغ مشیرالممالک، هتل ارگ، هتل باغ‌سرا، هتل کاریز و مهمانسرای جهانگردی اردکان و همچنین هتل حاج ملک میبد نیز گزینه‌های خوبی برای میزبانی گردشگران هستند.
استان یزد اقامت‌گاه‌های بومگردی زیادی دارد که می‌توانیم به اقامتگاه بومگردی خانه خشتی و اقامتگاه سنتی طارونه در شهر یزد، اقامتگاه بومگردی شیرین و فرهاد میبد و اقامتگاه بومگردی سرای بهشت بافق و همچنین اقامتگاه بومگردی ماه‌بی‌بی و شبستان در اردکان اشاره کنیم.
غذاهای محلی
غذاها و خوراکی‌های سنتی این استان کهن کم نیستند.
آش شولی که با چاشنی سرکه یا رب انار سرو می‌شود شهرت خاصی در یزد و همچنین میان گردشگران دارد.
آش گندم یزدی هم که به آش امام حسین هم معروف است،
از انواع حبوبات تهیه می‌شود و طرفداران زیادی دارد.
آش آلو، آش آبغوره، آش ماش، آش کدو، آش انار، قیمه نخود که به جای لپه نخود دارد،
خورش به آلو، قلیه کدو یزدی، کوفته لپه، کوفته نخودچی برخی از غذاهای سنتی این استان هستند.
کافه عدسی پناهنده در یزد تنها عدسی دارد و قدمت ۶۰ ساله‌اش باعث شده محبوبیت زیادی داشته باشد.
تالار یزد یا آقا قهوه‌چی هم غذاهای ایرانی بسیار خوش‌طعمی دارد
و همین مسئله شلوغی زیاد آن را موجب شده است.
رستوران شاه‌عباسی در کاروانسرای شاه‌عباسی میبد که از دوران صفویه به جای مانده،
رستوران هتل حاج‌الملک و رستوران سنتی گلشن در میبد هم طرفداران خودش را دارد.
صنایع دستی
میبد یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سفال و سرامیک در ایران است.
نقوش مرغ و ماهی و خورشید خانم را می‌توان روی سفال‌های بدون لعاب و لعاب‌دار این منطقه دید.
دارایی‌بافی که امروزه به ندرت اثری از آن یافت می‌شود (دارایی نوعی پارچه بوده که برای تهیه‌ی بقچه، رولحافی و… استفاده می‌شده است)، ترمه، شعربافی، شمد، زیلوبافی و تولید چادر شب دیگر صنایع دستی این استان را تشکیل می‌دهند.
سوغات
یزد استان خوراکی‌ها و تنقلات شیرین است.
حلوا ارده اردکان، کیک یزدی مشهور، قطاب، باقلوا، پشمک، نقل، شیرینی حاج بادومی، نان برنجی، سوهان آردی و سوهان خانی، لوز (لوز بیدمشک، لوز بادامی و لوز نارگیل)،
منقا یا شیرینی پنجره‌ای و نان سوروک برخی از شیرینی‌ها و خوراکی‌های خوش‌مزه‌ای این استان هستند.
آداب و رسوم
استان یزد هم مانند دیگر استان‌های کشور، آیین‌ها و آداب و رسوم بسیاری دارد
که جذاب‌ترین‌شان به زمان عاشورا مربوط می‌شوند.
گردشگران زیادی در این روزها راهی استان یزد می‌شوند تا شاهد مراسم عزاداری باشند.
تعزیه‌خوانی هنوز هم در برخی شهرهای استان و به‌ویژه میبد برگزار می‌شود.
میبدی‌ها همچنین مراسمی به اسم شاه حسن، شاه حسین دارند که دو روز پیش از محرم آغاز می‌شود.
فاصله‌ی مهدیه‌ی میبد تا یکی از امامزاده‌ها آب و جارو می‌شود
و مردم دایره‌وار کمرهای یکدیگر را می‌گیرند و شاه حسن و شاه حسین می‌گویند.
