مطالعه شيوه رفتار افراد در محيط مجازي
همینک در مجله آنلاین فارسی ها با مطلب”مطالعه شيوه رفتار افراد در محيط مجازي” در خدمت شما کاربران گرامی هستیم .
شیوع کرونا باعث شده افراد از کودکونوجوان گرفته تا جوانها بسیار بیشتر از گذشته اما بدون آموزش پیشنیازها از فضای مجازی بهره ببرند
خطوط قرمز برقراری ارتباط اجتماعی موثر با افراد در فضای مجازی موضوع مهمی است که برگزاری کلاسهای آموزشی به صورت مجازی بر اهمیت آن افزودهاست.
مدتی است که به خاطر حضور مهمان ناخوانده کرونا خیلی از رفتارهای اجتماعیمان دستخوش تغییر شده و دیگر عادت کردهایم
که بهجای مراودات و رفتوآمدهای خانوادگی به گوشی و تبلت چشم بدوزیم تا زنگی به صدا دربیاید و چهره ناواضح عزیزمان را در آنطرف خط ببینیم!
آنلاین شدن مدارس، بیم و نگرانی بابت خطراتوعوارض استفاده از وسایل دیجیتال بر جسم افراد از سویی و عوارض روحی دردآور بر روان خام و عاری از اطلاعات برخی کاربران کم سنوسال از سوی دیگر، سبب شد با دکترحمید صادقیان که سابقه تدریس دانشگاه، آموزشوپرورش و همچنین فعالیت در حوزه خانواده و مدیریت رسانه را دارد، به بررسی راه حلهای موجود برای کنترل آسیبهای ناشی از حضور در فضایمجازی بپردازیم.
بدون سواد رسانه طعمه میشوید
دکتر صادقیان درباره جهش میزان استفاده کودکانونوجوانان امروزی از فضای مجازی میگوید:
«تا اواخر دیماه سال گذشته طبق قوانین مدارس در کشورمان، همراه داشتن گوشی برای دانشآموزان ممنوع بود
اما اکنون مباحث در مقاطعتحصیلی مختلف از طریق فضای مجازی تدریس میشود
و این سوال تامل برانگیز پیش میآید که چطور با این سرعت، افراد مجهز به سواد رسانه شدند
و زیرساختهای مناسب برای حضور افراد در فضای امن رسانه ایجاد شد؟
باید بپذیرید بدون داشتن سواد رسانه طعمه میشوید.
افراد طی یک سال اخیر به سرعت درگیر فضای مجازی شدند.
برخی رویه انفعال در مقابل اطلاعات ورودی از کانال رسانه را درپیش گرفتند
و برخی برای دسترسی به محتوای این چنینی به آزادی بیچون و چرا قائل بودند.
اما بهترین تصمیم این است که با سواد رسانه این امکان را هم فرصت و هم تهدید بدانیم
تا بهترین بهرهوری را از شرایط پیش آمده داشته باشیم.»
دسترسی به محتواها با درنظر داشتن سنافراد
او در پاسخ به این سوال که قبل از ورود به فضایمجازی به خصوص برای دانش آموزان و دانشجویان باید چه مولفه هایی را مدنظر گرفت، میگوید:
« اکنون استفاده از وسایل دیجیتال محدود به فضایآموزشی نیست، امروزه وسایل الکترونیکی برای برخی کودکان زیر ۵ سال نقش اسباببازی را ایفا میکند
که بیشترشان قابلیت وصل شدن به اینترنت را دارند.
این مسئله مستلزم ساخت بستر ویژهای برای استفاده افراد با محدوده سنی مشخص است، طوری که فضا و سیمکارتی که در اختیار من بهعنوان پژوهشگر است ،
با فضایی که در دسترس یک محصل ۷ ساله است، تفاوت داشته باشد
به شکلی که کودکان و نوجوانان درگیر اطلاعات، تصاویر و محتواهایی که مورد نیازشان نیست نشوند.»
سواد رسانهای چیست و چرا مهم است؟
این فعال حوزه مدیریترسانه درباره تعریف سواد رسانهای میگوید:
«مهارتی که براساس آن میتوان انواع رسانهها و تولیداتشان را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد، سواد رسانهای است.
کشورهای غرب وآسیا که به اهمیت تاثیر سواد رسانهای بر جامعه واقف بودند،
این آموزش هارا از مدتها قبل آغاز کردند.
سواد رسانهای به منظور جلوگیری از آسیبهای اجتماعی و ترویج فرهنگ پیشگیری از انتشار محتواهای ناصحیح به شهروندان، آموزش دادهمیشود.
این آموزشها میتواند تاحدی از دغدغههای والدین در باره آسیبهای ناشی ازحضور فرزندانشان در این فضا بکاهد.
همچنین با اصلاح روابط اجتماعی والدین در فضایمجازی از خیانتهایی که منجر به طلاق میشود، جلوگیری کند.
افراد با فراگیری این مبحث میتوانند محتواهایی را که به تزریق ناامیدی در جامعه میپردازند ، شناسایی کنند و کمتر آسیب ببینند.
متاسفانه آنچنان که باید به این موضوع پرداخته نشده است و تنها در یکی ازعناوین درسی خیلی کوتاه و دیر هنگام گنجانده شدهاست.»
با خشونتهایی که در فضایمجازی رخ میدهد، چه کنیم؟
دکتر صادقیان در باره خشونتهایی که در این فضا رخ میدهد و کم هم نیستند، میگوید:
«ما باید ضمن حفظ احترام طرف مقابل او را موظف بدانیم به ما و عقایدمان احترام بگذارد
و در صورتی که به ما توهین شد، با شجاعت و شهامت به ناسزاها پاسخ منطقی و درست پاسخ بدهیم.
در ارتباطات مجازی همان طور که ما کلمات خارج از عرف به کسی نسبت نمیدهیم ،کسی هم اجازه توهین به ما را ندارد.
بهطور کلی در فضای حضوری و غیرحضوری باید به چارچوب خاصی پایبند باشیم
که به آن سطوح ارتباط میگویند.
این پنج سطح عبارت اند از:
۱-آشنایی که در محله و اطراف، افراد را صرفا میشناسیم و ارتباطی با آنان نداریم.
۲-همکاری: بین افرادی که در یک محیط آموزش میبینند یا محل کار یا … که افراد با یکدیگر رابطه عمیقی ندارند.
۳-رسمی: افراد در این سطح یکدیگر را با عناوین رسمی خطاب قرار میدهند
و هیچگونه ارتباط عاطفی از طریق کلمات محبتآمیز و تبادل اطلاعات شکل نمیگیرد.
۴-دوستی: تعداد کمی از افراد در یک جمع با یکدیگر تعامل دارند
و راحت و صمیمانه به گفتوگو میپردازند.
۵-و آخرین سطح هم که ممکن است بین یک دختر و پسر شکل بگیرد، عشق است.»
با افراد در فضایمجازی در سطح رسمی بمانید!
این فعال حوزه مدیریترسانه بعد از توضیحاتش درباره سطوح ارتباطی میگوید: «سطح مناسب برای ارتباط با افراد ناشناس در فضایمجازی رسمی است.
چنان چه در زمان ارتباط احساس کردیم سطح دارد تغییر میکند، باید سریع متوقفش کنیم چراکه دلبستگی از ارتباطات کوچک و کم شکل میگیرد.
کشش براساس ویژگیهای شخصیتی هر دو طرف میتواند رابطه را عمیقتر کند. شکلگیری روابط عاطفی در هر زمینهای بر روند پیشروی کار تاثیر میگذارد. باید توجه داشت تفاوتهای فردی و شخصیتی افراد میتواند مسیر ارتباط کاری یا درسی یا … را به بیراهه بکشاند.
از سوی دیگر افراد بیماری در جامعه هستند که با قصد آسیب افراد را در فضایمجازی مورد آزار قرار میدهند یا با مطرح کردن پیشنهادهای ناصحیح افراد را معذب میکنند.»
نویسنده : مهدیس مرادیان،خراسان