«شیشلیک» و حواشی آن از نگاه مهدویان
«شیشلیک» و حواشی آن از نگاه مهدویان
«شیشلیک» در کارنامه محمدحسین مهدویان قطعا فیلم متفاوتی است. نه فقط به این دلیل که بگوییم چون کارگردان «ایستاده در غبار» یا «ماجرای نیمروز» کمدی ساخته؛ و البته نه به این دلیل که فیلمش این‌بار- در ظاهر- ایدئولوژیک نیست. این مسائل مهم‌اند، اما در مقابل تفاوت بزرگ «شیشلیک» با بقیه کارنامه سازنده‌اش لنگ می‌اندازند. در حقیقت «شیشلیک» به دلیل زرنگی و زیرکی کارگردانش است که در کارنامه مهدویان فیلم متفاوتی شده است.
به این دلیل که برخلاف همیشه، مهدویان این‌بار دستش را تمام رو نکرده است. یعنی اگر در فیلم‌های قبلی مهدویان شاهد نوعی قطب‌بندی آشکار نظام و دشمن بودیم و خود کارگردان همواره در قطب نظام قرار داشت، این‌بار در «شیشلیک» برای هر تعبیری چیزی گذاشته- تا در زمان مناسب از آن بهره‌برداری کند. یعنی همان‌قدر که می‌توان «شیشلیک» را کنایه، طعنه، هجو یا هر چیز دیگری –مثلا- به گروه‌هایی مانند مجاهدان و پادگان اشرف دانست، فیلم همان‌قدر هم راه به تعبیرهایی مانند خطاب قراردادن دولت و حتی خوانش‌های رادیکال‌تر باز می‌گذارد. این تفاوت بزرگ «شیشلیک» با بقیه کارنامه محمدحسین مهدویان است. رویکردی که بی‌تردید او را در معرض قضاوت‌های تند و تیزی قرار خواهد داد!
رنگ و بوی مهدویان
محمدحسین مهدویان اما ظاهرا چندان در بند این احتیاط‌ها نبوده و جنبه کمدی این فیلم اهمیت بیشتری برایش داشته. او می‌گوید که مدت‌ها دلش می‌خواست یک فیلم کمدی بسازد، تا اینکه روزی امیرمهدی ژوله داستان یک خطی «شیشلیک» را برایش تعریف کرده و او که از این خط داستانی خوشش آمده بود، تلاش کرده فیلم خودش را بسازد. اتفاقی که از نظر مهدویان رخ داده و «شیشلیک» رنگ و بوی دیگر آثارش را دارد: «هر فیلمی که می‌سازیم، به هرحال یک تجربه متفاوت است، اما در عین حال مؤلفه‌های خود را نیز دارد- که تکرار می‌شود هر فیلمسازی دوست دارد فیلمش رنگ و بوی خود را بگیرد. کارگردان همیشه دوست دارد رد پای خود را بتواند تکرار کند. «شیشلیک» هم از این قاعده مستثنی نیست و چه به لحاظ مضامین و چه شیوه اجرایی همین‌طور است».
ممیزی را به آغوش نمی‌کشم!
محمدحسین مهدویان درباره دشواری ورود «شیشلیک» به جشنواره و اصلاحیه‌های متعددی که گفته می‌شود بر این فیلم اعمال شده‌اند، می‌گوید: «هر فیلمی روح و جهانی دارد که آن جهان باید حفظ شود و ما هم همه تلاش‌مان را کردیم و با گفت‌وگویی که با دوستان نظارت داشتیم، سعی کردیم ممیزی به‌گونه‌ای باشد که جهان فیلم لطمه نخورد. فکر می‌کنم این نسخه که در جشنواره نمایش داده شد، همان جهان را دارد. به هرحال در بخش‌هایی تغییراتی رخ داد که ترجیح ما این بود که این اتفاق نیفتد. کسی از ممیزی استقبال نمی‌کند و آن را به آغوش نمی‌کشد اما ممیزی‌هایی به فیلم خورد ولی به نظرم آسیب جدی به فیلم نزده است».
خانه‌نشینی مهدویان!
خیلی‌ها می‌گویند قضاوت‌های انجام‌شده درباره مهدویان- که به دلیل فیلم‌های ایدئولوژیک این فیلمساز در رسانه‌ها شکل گرفته- دلیل اصلی تغییر ژانر این فیلمساز و حرکتش به سمت سینمای کمدی است. مهدویان اما این طرز فکر را درست نمی‌داند و به تأکید می‌گوید که تغییر ژانرش محصول فشارهای بیرونی نبوده است: «یک فیلمساز ژانرهای مختلفی را تجربه می‌کند و برای این تغییر ژانر نیازی به عوامل بیرونی نیست. ما با توجه به دغدغه و حال روزها تصمیم می‌گیریم فیلمی بسازیم. اینکه فکر کنیم یک نیرویی از بیرون من را وادار کرده چنین فیلمی بسازم، چنین چیزی وجود نداشته».
مهدویان که در پنج‌سال اخیر با پنج فیلم در جشنواره حاضر بوده، می‌گوید خانه‌نشینی را به کار سفارشی ترجیح می‌دهد: «من آدمی نیستم که تحت‌تأثیر فشارهای بیرونی فیلم بسازم، حتی اگر در خانه بمانم و مجبور باشم فیلم نسازم، تحت‌تأثیر این موضوع، فیلم نمی‌سازم».
پایان سفارش!
بسیاری تغییر جهت- ظاهری- مهدویان را در «شیشلیک» نقطه پایانی بر سفارشی‌سازی توسط او می‌دانند. محمدحسین مهدویان اما درباره اینکه آیا این فیلم پایانی بر سفارشی‌سازی است، می‌گوید: «به هرحال برخی حرف‌ها برای خود بازار دارد. من به تک‌تک فیلم‌هایم علاقه دارم، فیلم‌های مهمی بوده‌اند هر کدام در سینما دیده شده‌اند، از هرکدام از فیلم‌هایم انرژی می‌گیرم، یاد گرفته‌ام این اظهارنظرها تلاش مذبوحانه برای کشاندن ترمز من و گرفتن انرژی من است اما من ناراحت نمی‌شوم».
مقاله “«شیشلیک» و حواشی آن از نگاه مهدویان “ از دسته فیلم و سریال سایت فارسیها برای شما گردآوری شده است .
