تاج محل چگونه جایی است؟
تاج محل چگونه جایی است؟
همینک در مجله آنلاین فارسی ها با مطلب”تاج محل چگونه جایی است؟” در خدمت شما کاربران گرامی هستیم .
معرفی تاج محل
در۲۰۰ کیلومتری جنوب دهلی‌نو در کشور هند یکی از عجایب هفتگانه دنیا واقع شده است. همسر شاه جهان (ارجمند بانو مشهور به ممتاز محل) هنگام وضع حمل از دنیا رفت بنابراین وی دستور ساخت تاج محل را به عنوان یادواره‌ای برای همسرش در باغی ایرانی به مساحت حدود ۱۸ هکتار صادر کرد. ساخت این بنا که ترکیبی از معماری ایرانی، اسلامی و هندی است ۱۵ سال به طول انجامید (در سال ۱۰۴۲شمسی آغاز و در سال ۱۰۵۷ تکمیل شد).
احتمالا سر معماران ایرانی، استاد احمد و حمید لاهوری نقش اصلی را در طراحی و ساخت بنا به عهده داشته‌اند، اما در مجموعه حدود ۲۰,۰۰۰ هنرمند و معمار از کشورهایی مانند ایران، هند، آناتولی و آسیای میانه در ساخت این سازه‌ی باشکوه همکاری کرده‌اند. گفته میشود که خوشنویسی کتیبه‌های نصب شده روی در و دیوار بنا را امانت خان شیرازی به عهده داشته که این موضوع از امضای وی در پایین این نوشته‌ها مشهود است.
این بنا در شهر آگره هند (۲۰۰ کیلومتری دهلی نو) واقع و ۵۸ متر ارتفاع به همراه ۵۶ متر پهنا دارد. در کل مجموعه‌ی تاج محل، آرامگاه در مرکز توجه قرار دارد. این مقبره سازه‌ی مرمری سفید رنگ بزرگی است که روی صفحه‌ی مرمری عظیمی قرار دارد و شامل یک ساختمان متقارن با یک ایوان و گنبد و گلدسته‌ها میشود. تماشایی‌ترین ویژگی این مقبره گنبد مرمری و زیبای آن است که حدود ۳۵ متر ارتفاع دارد و اغلب گنبد پیازی نامیده میشود. اما یکی دیگر از ویژگی‌های بسیار جالب بنا این است که در ساعات مختلفی از روز، رنگهای متفاوتی به خود می‌گیرد.
به طور مثال می‌توان هنگام صبح بنا را به رنگ صورتی، عصر به رنگ سفید شیری و شب به رنگ طلایی مشاهده کرد. در دو طرف بنا نیز دو بنای کوچک‌تر در حالت قرینه قرار دارد. در سمت غرب یک مسجد به رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز با سه گنبد و در سمت شرقی بنایی قرار دارد که زمانی مهمانسرا بود. گفته میشود شاه جهان قصد داشت برای خود بنایی مشابه در سمت دیگر رود جمنا با استفاده از مرمر سیاه بسازد و آن را با پلی به تاج محل متصل کند که متاسفانه هیچ وقت چنین اتفاقی نیفتاد. بعدها خود شاه جهان هم در این مکان و در جوار همسرش به خاک سپرده شد.
این اثر بعد از سال ۱۹۸۳ به ثبت سازمان جهانی یونسکو درآمد و طبق یک نظرسنجی در سال ۲۰۰۷ میلادی از عجایب هفتگانه جهان به شمار رفت. آرامگاه یاد شده در واقع نماد عشق شناخته میشود.
شاه تاج محل
شاه جهان پادشاه گورکانی تاج محل را به یاد سومین همسرایرانیش ممتاز محل (نام ایرانی او ارجمند بانو نام بود) بنا کرد. در یکی از حمله‌های جنگی، شاه‌جهان، ممتاز محل را که بسیار دوست می‌داشت همراه برده بود. او باردار و در ماه‌های آخر بارداری بود. این نوزاد چهاردهمین فرزندی بود که ممتازمحل به‌دنیا آورد. اما ممتازمحل در اثر وضع حمل جان باخت. این اتفاق در سال ۱۶۳۱ رخ داد. شاه‌جهان در پی درگذشت محبوب‌ترین همراه زندگی‌اش خلعت شاهانه‌اش را به عبای سفید عوض کرد و یک سال سوگوار بود. روایت حاکی است که موهای سیاه شاه جهان طی یکی دو ماه سوگواری سفید شد.
زمان و هزینه
ساخت تاج محل در سال ۱۶۳۲ و یک سال پس از مرگ ناگهانی ممتاز محل شروع شد و در سال ۱۶۵۳ به اتمام رسید یعنی حدودا ۲۲ سال ساخت این شاهکار معماری خارق العاده به طول انجامید. در آن زمان هزینه ساخت بنا حدود ۳۲ میلیون روپیه شد چیزی که با تبدیل به ارزش امروزی بیشتر از ۱ میلیارد دلار میشود.
ساخت بنا
معمار این بنای جادویی شخصی به نام احمد لاهوری بود. او ۲۰ هزار نفر را در ساخت تاج محل به کار گماشت از جمله کارگران، سنگ تراشان، نقاشان، خطاطان و بسیاری دیگر. اما این همه سنگ و مصالح چطور در آن زمان حمل میشد؟ بله، فیل ها هم برای انجام این کار به کار گرفته شدند و تعداد باور نکردنی ۱۰۰۰ فیل در این کار شرکت داشتند.
مصالح مصرفی
این عمارت با عظمت از سه طرف با دیوار هایی از سنگ قرمز محصور شده است. خود بنا کاملا با سنگ مرمر سفید ساخته شده. شاه جهان دستور داد بهترین نوع سنگ مرمر را از راجستان، افغانستان، تبت و چین بیاورند. اما این برای او کافی نبود. میگویند بیشتر از ۲۸ نوع سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی هم از جمله لاجورد در میان سنگ های مرمر کار شده است. حالا معلوم شد چرا هزینه ساخت این بنا این همه زیاد بوده است.
کتیبه ها
این مکان برای تجلیل از ممتاز محل و به عنوان هدیه ای به او بوده است. در همه اطراف داخل و بیرون بنا خوشنویسی هایی از اشعار و ایات مقدس به چشم میخورد همچنین بر روی قبر هم خطوطی در ستایش ممتاز محل خوشنویسی شده است. جالب اینجایت که در اطراف مقبره و در میان خوشنویسی ها ۹۹ نام از نام های خدا دیده میشود. شاه جهان چنین متصور بوده که خانه ممتاز محل در بهشت قرار دارد و تاج محل تصور آن خانه بر روی زمبن است.
کمال در معماری
تاج محل یکی از متقارن ترین سازه های دنیاست. چهار گوشه آن دقیقا شبیه هم هستند و به دلیل ساخت و معماری خاص دقیقا نقش هر گوشه متقارن و یک شکل است. اما به خاطر اینکه مقبره زن و مرد اندازه هم نباشند در داخل ساختمان دو مقبره از نظر اندازه یکی نیستند. چهار مناره اطراف ساختمان کمی بیرون از دیوار ها قرار گرفته اند که اگر افتادند روی ساختمان نیفتند و به سمت بیرون سقوط کنند.
تغییر تاج محل
آیا میدانستید تاج محل در ساعات مختلف روز به رنگهای مختلف در می آید؟ سنگ مرمر سفید و صیقلی باعث میشود تاج محل در طول روز تغییر رنگ دهد مثلا صبح زود یک رنگ صورتی کمرنگ دارد در ادامه روز سفید است و در شب به رنگ طلایی تبدیل میشود. تاج محل در شب هایی که ماه کامل است زیبایی عجیبی دارد. میگویند تغییر رنگ تاج محل مانند تغییر خلق و خوی زنانه بخصوص ممتاز محل است.
حمله به تاج محل
شورش سال ۱۸۵۷ خرابی هایی برای تاج محل به همراه داشت. سربازان نیز مقداری از سنگها و لاجوردها را کندند و باغ هم تخریب شد. در اواخر قرن نوزدهم لورد کورزون نایب السلطنه پیشین هندوستان تحت سلطه بریتانیا، دستور بازسازی بنا را داد و در سال ۱۹۰۸ این تعمیرات به پایان رسید. باغی که امروز ما میبینیم طوری بازسازی شده تا مشخصه های چارباغ داشته باشد. او همچنین یک لوستر به تاج محل هدیه کرد که اکنون در آنجا آویزان است.
افسانه ها
دریکی از افسانه های معروف این است که شاه جهان مقبره کارگران را تخریب میکرد تا کسی به فکر ساختن ساختمانی شبیه تاج محل نباشد. که البته این حقیقت ندارد.
یک افسانه دیگر میگوید او میخواست یک تاج محل سیاه هم بسازد اما پس از برکناری از سلطنت نتوانست به این برنامه عمل کند. احتمالا این موضوع از میان نوشته های تخیلی سیاح اروپایی ژان باپتیست تاورنیر گرفته شده است اما هیچ شاهدی برای اثبات این قضیه وجود ندارد.
آیا تاج محل معبدی برای عبادت بوده است؟
تاج محل با ترکیبی از معماری هندی، ایرانی و اسلامی ساخته شده است و یک شاهکار دوره فرمانروایی گورکانیان به حساب می آید. اما با این حال یک نویسنده هندی به نام P.N.Oak ادعا میکند که این بنا یک معبد لرد شیوا بوده است و قصری به نام تجو محلایا که توسط شاه هندو پارمار دیو ساخته شده است و توسط شاه جهان تصاحب شده است. ادعای او توسط دیوان عالی رد شد.
امروزه تاج محل تا شعاع ۱۷ هکتار توسط باغ ها، مسافرخانه ها و یک مسجد احاطه شده است. تاج محل برای حفظ شکوه خود میجنگد، سنگهای مرمر شیری رنگش از آلودگی های زیست محیطی در امان نمامده و به مرور رنگ زردی به خود گرفته اند شاید دلیل اصلیش باران های اسیدی باشد. رودخانه یامونا که شاه جهان با قایق آن را طی کرد و برای اولین بار چشمش به ساختمان تمام شده رویاهایش یعنی تاج محل افتاد، خشک شده است. اما شاه جهان در کنار معشوقش و در میان دیوار های تاج محل آرمیده است جایی که به نوان نماد عشق آنان پا برجاست، داستان عشقی که برای همیشه شنیده خواهد شد.
/پایان مقاله تاج محل چگونه جایی است؟ /
منابع:کجارو، لست سیکند
