آشنایی با منارجنبان ازشاهکارهای معماری دوره ایلخانی

کشور عزیزمان ایران از آثار تاریخی بسیاری برخوردار است که منارجنبان در شهر اصفهان جزو یکی از معروف ترین این آثار شناخته می شود. هنوز هم با گذر سالیان دراز و پیشرفت علم و تکنولوژی به طور قطعی پی به رازهای این بنا نبرده اند. به همین خاطر تصمیم داریم سری به این بنای شگفت انگیز و منحصر به فرد زده و شما را اندکی با ساخت و معماری آن آشنا کنیم.

منارجنبان به چه معناست؟

بعضی از مناره هایی که در ایران وجود دارد قابلیت این را دارند که تکان می خورند از این رو در اصطلاح به آنها منار جنبان گفته می شود. از مشهورترین منارهای جنبان کشور ایران یکی در اصفهان و دیگری در بخش خرانق اردکان قرار گرفته است. چنان که از این گفته ها معلوم است در صورتی که به بالای یک مناره بروید و آن را تکان بدهید مناره دیگر هم تکان خواهد خورد. در دنباله این بحث به توضیح بیشتری در مورد آن می پردازیم.

شرحی بر تاریخچه منارجنبان

بر اساس گزارش سایت تور لحظه آخری سفر باتو ، بر طبق شواهدی که در حال حاضر وجود دارد، این بنای تاریخی و منحصر به فرد در دوران حکومت شخصی به نام محمد خدابنده اولجایتو در شهر زیبای اصفهان بنا گشته است. در داخل این اثر، آرامگاه عمو عبداله بن محمود صقلابی که یک عارف خداپرست بود قرار دارد. نام دیگر این مقبره شیخ امیر عبداله است. بر روی آرامگاه عمو عبداله عدد ۷۱۶ به چشم می خورد که بر اساس کنکاش معماران و باستان شناسان و همچنین مدارکی که باقی مانده، این عدد نشانگر سال بنا کردن آرامگاه است.

ویژگی ها و معماری بنای منارجنبان

ارتفاع مناره های این بنا ۷/۵ متر و همینطور ارتفاع ایوان ارامگاه عمو عبداله از سطح زمین بقعه ۱۰ متر است. در درون این ایوان قبر عمو عبداله قرار گرفته است و راه بالا رفتن به بام و مناره ها هم به وسیله درگاهی کوچک است که توسط پلکان هایی به صورت مارپیچ به پشت بام متصل می شود. عاملی که باعث معروفیت این بنای تقریبا کوچک شده تکان خوردن مناره های آن است که با تکان دادن یکی از مناره ها، مناره دیگر و همینطور تمامی ساختمان هم تکان خواهد خورد. ایوان این ساختمان یکی از آثار تک ایوانی در دوره ایلخانان به حساب می آید که آن را به سبک مغول ساخته اند.

اگر دقت کرده باشید شکل این مناره ها نشان از این دارد که آنها را در اواخر دوره صفویان به ایوان افزوده باشند. به علاوه ویژگی هایی که برای بنا بیان شد، سقف این بنای تاریخی نیز قابل تامل است که به وسیله کاشی های زیبایی تزیین شده و جلوه ای خاص به بنا بخشیده است.

تکان خوردن مناره ها و بنای منارجنبان و همچنین علت آن چیست؟

چنانچه شخصی از ۱۷ پله ای که در هر مناره وجود دارد بالا برود و دست هایش را به درون یکی از دیوارهای میانی پنجره های فوقانی آن گرفته و مناره را تکان بدهد، آن مناره به حرکت در می آید و همچنین همزمان با آن مناره دیگر و در اصل تمام ساختمان به لرزش می افتد که در این بین فقط تکان خوردن و نوسان مناره ها دیده می شود.

اگر بخواهید لرزش کل ساختمان را نیز ببینید کافی است لیوانی آب را بر روی آرامگاه عمو عبداله بگذارید و سطح لرزان آن را مشاهده کنید. با به کار گیری آجرهایی که ضریب ارتجاعی بالایی به نسبت آجرهای کار گرفته شده در قسمت های دیگر بنا دارند و به کار بردن قوانین فیزیک در ساختمان آن نه تنها از راز جنبیدن مناره ها پرده برداشته می شود، بلکه این موضوع خود نشان دهنده دانش فنی عمیق سازندگان منار جنبان در هفت قرن پیش است. سازندگان و معمارانی که از آنها حتی نامی در دسترس نیست. به جنبش درآمدن مناره های این ساختمان سال های سال برای دانشمندان و معماران جای پرسش داشت. معماری شگفت انگیز منارجنبان حتی در حال حاضر نیز برای عده بسیار زیادی در هاله ای از ابهام است.

مکان قرارگیری منارجنبان و آدرس دسترسی به آن

در زمان های دور منارجنبان جدای از شهر قرار داشت و در دهکده ای که کارلادان نام داشت واقع شده بود. اما در حال حاضر منارجنبان جزو اصفهان به حساب می آید و در نزدیکی شهر نصرآباد قرار گرفته است. آدرس و محل قرارگیری منارجنبان در ۶ کیلومتری غرب شهر اصفهان و در راه اصفهان به سمت نجف آباد است.

امکانات رفاهی در نظر گرفته شده برای بنای تاریخی منارجنبان

در طول سال های اخیر،  اطراف بنای تاریخی منارجنبان اصفهان فضای سبزی احداث کرده اند که با وجود آن روح مسافران و بازدیدکنندگان جلایی خاص به خود می گیرد. در قسمت های دیگر این فضای سبز می توانید تنقلات و بستنی تهیه کنید و همچنین در چایخانه سنتی آنجا استکانی چای بنوشید. مسلما با رفتن به این مکان بسیار دیدنی اوقات خوش و شادی را در کنار دوستان و خانواده تجربه خواهید کرد.

امیدواریم از مطلب “آشنایی با منارجنبان ازشاهکارهای معماری دوره ایلخانی” استفاده کرده باشید. نظر خود را در خصوص این مطلب با ما در میان بگذارید.